Evrensel Davranış Kuralları/Proje
Evrensel Davranış Kuralları (EDK), tacize tolerans gösterilmeksizin bütün hareket kapsamında kabul edilebilir davranışların küresel temelini oluşturmak üzere oluşturuldu. İki aşamada işbirlikçi bir süreç dahilinde oluşturuldu. Birinci aşama politikanın tasarısını içeriyordu. İkinci aşama uygulama esasları tasarısını içeriyordu. Politika Mütevelli Heyeti tarafından 2 Şubat 2021'de onaylandı ve Mart 2022'de uygulama esasları topluluk-genelinde oylandı. Oylama, süreç sırasında bırakılan yorumlar yoluyla bazı özel gelişime açık alanların belirlenmesi ile birlikte esaslar konusunda topluluğun desteğini gösterdi. Yönetim Kurulu Topluluk İşleri Komitesi (TİK), topluluk önderliğindeki bir revizyon komitesinden esasların bazı bölümlerinki sorunları gidermesini istedi. Bu düzeltme 17 Ocak - 31 Ocak 2023 tarihleri arasında yapılması planlanan ikinci topluluk önderliğindeki oylamayla tamamlandı.
Özet
Evrensel Davranış Kuralları Değerlendirmesi (EDK)
EDK, Wikimedia 2030 topluluk tartışmaları ve strateji sürecinin kilit politika girişimidir. Strateji grupları küresel topluluklardaki Wikimedian'lara danıştı. Hareketi 2030 vizyonuna yönlendirmek için on öneri geliştirildi. Önerilerden biri, "Güvenlik ve Katılım Sağlamak" için, davranış kuralları tasarlamak dahil EDK idi. EDK; bağlamı, mevcut yerel politikalar ve ayrıca uygulama ve çatışma çözme yapıları ile ilgili olarak Wikimedia hareketindeki topluluklarla istişare içinde geliştirildi. Evrensel Davranış Kuralları hakkındaki önceki topluluk tartışmaları bu sayfada bulunabilir.
EDK çalışmaları iki aşamalı yürütüldü. 1. Aşama, Haziran-Aralık 2020 arasında, EDK'nin nasıl olması gerektiğine dair araştırmalar ve topluluklarla tartışmalar yapılarak gerçekleştirildi. Bu süreç 2 Şubat 2021'de Mütevelli Heyeti tarafından onaylanan EDK ile sonuçlandı. 2. Aşama resmi olarak Şubat 2021'de başladı ve EDK hakkındaki küresel tartışmalar ile EDK'nin hem gönüllülerin hem de personelin katıldığı bir komite tarafından uygulama esasları, süreçleri ve yollarının tasarlanması süreçlerine yer verildi. Uygulama Esaslarının Revizyon süreci Nisan 2022'de, ana amacı oylamadan gelen topluluk geribildirimini almak ve bunu revize edilen dokümana uygulamak olan Revizyon Komitesi ile başladı.
Evrensel Davranış Kuralları - Politika
Evrensel Davranış Kuralları (EDK), bütün Wikimedia hareketi ve projeleri için kabul edilebilir davranışların evrensel ana hatlarını sağlamak için bir politikalar bütünü olmayı amaçlamaktadır. Kabul edilebilir ve kabul edilemez davranışları neyin oluşturduğunu ana hatlarıyla belirtir ve çevrimiçi ve çevrimdışı Wikimedia projelerine ve alanlarına etkileşimde bulunan ve katkıda bulunan herkes için geçerli olacaktır. Politikanın tam metnine göz atın.
Evrensel Davranış Kuralları - Uygulama esasları
Bu esaslar Evrensel Davranış Kuralları'nın uygulanması için bir uygulama çerçevesi sunar. Politika öncelikle Mütevelli Heyeti tarafından onaylandı. Bu esaslar; önleyici, tespit edici ve araştırıcı işlemler ile, Evrensel Davranış Kuralları ihlallerini işaret etme amaçlı diğer işlemleri içerir. Uygulama öncelikle, bunlarla sınırlı olmamak üzere; bütün çevrimiçi ve çevrimdışı Wikimedia projeleri, etkinlikleri ve üçüncü kişi platformlar üzerinde yer alan ilgili alanlar içerisindeki oluşturulan yetki sahipleri tarafından gerçekleştirilmelidir. Tüm Wikimedia hareketi içerisinde düzenli, makul zamanlı ve tutarlı bir şekilde yapılmalıdır.
EDK Uygulama esasları iki bölümden oluşmaktadır:
- Önleyici çalışma
- Diğerlerinin yanı sıra EDK farkındalığını teşvik etmek, EDK eğitimlerini önermek.
- Cevabi çalışma
- Dosyalama sürecinin detaylandırılması
- Raporlanan ihlallerin işlenmesi
- Raporlanan ihlaller için kanıt sunulması
- İhlaller için uygun yaptırımın belirlenmesi
Evrensel Davranış Kuralları Koordinasyon Komitesi (EDKKK) adlı yeni bir küresel komite oluşturulacaktır. EDKKK, yerel toplulukların Evrensel Davranış Kuralları'na uymaması hâlinde nihai kararı verecektir. EDKKK, Geliştirme Komitesi tarafından kurulacaktır ve projelerdeki Hakem Kurulu ve İştirak Komitesi gibi karar verici mekanizmalar ile uyumlu olacaktır. EDKK bir Kurucu Komite tarafında oluşturulacaktır. Oluşturma Komitesi'nin üyeleri, topluluklardaki gönüllülerden, Wikimedia Vakfının ve iştiraklerin personellerinden oluşacaktır. Bu Oluşturma Komitesi, işlevsel bir EDKKK'ye sahip olmak için gerekli adımları atacaktır.
Mevcut durum
EDK Uygulama Esasları topluluğun değerlendirmesi için 6 Ocak 2022'de yayımlandı. Wikimedia Vakfı Yönetim Kurulu 24 Ocak 2022'de bir açıklama yayımlayarak EDK için önerilen uygulama yönergelerini desteklediğini bildirdi.
Ardından, 7-21 Mart 2022 tarihleri arasında bir topluluk oylaması yapıldı. Wikimedia gönüllülerini oy kullanmada güçlendirmek için topluluğu EDK ve Uygulama Esasları hakkında eğitmek ve bilgilendirmek üzere tartışmalar ve sohbetler gerçekleşti.
Oylama kapandı ve sonuçlar yayınlandı. CAC tarafından incelendikten sonra, esasları oy verisi ve geribildirim dönemi ile belirlenen şu dört odak alanına göre revize etmek üzere, öncelikle EDK Politikası (1. Aşama) ve Uygulama Esasları (2. Aşama) komitelerinin üyelerinden oluşan ikinci bir komite kurulması tavsiye edilmişti: okunabilirlik ve çevrilebilirlik; suçlayanın suçlanan karşı mahremiyeti, eğitim ve onaylama. İnceleme komitesi artık çalışmasını tamamladı. Gözden geçirilmiş taslağın çevirileri 2023 başındaki oylama için hazırlanıyor.
The second community vote was held from January 17 to January 31, 2023. Based on the results, the Board of Trustees voted to ratify the Enforcement Guidelines on 9 March 2023. Read more on the implementation of the Guidelines and the U4C Building Committee
Zaman çizelgesi
| Önceki aşamalar | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Güncel olmayan proje geçmişi |
|---|
|
GeçmişEDK, Wikimedia 2030 topluluk görüşmeleri ve strateji sürecinden doğmuş temel bir politika girişimidir. Bu süreçte oluşturulan strateji grupları, dünyadaki topluluklarda yer alan Wikimedistlere danışmış ve Hareket'i 2030 vizyonuna doğru yönlendirmek için 10 tavsiye ortaya çıkarmıştır. “Güvenlik ve Kapsayıcılık Sağlama” önerisi, bir Davranış Kuralları (EDK) taslağı hazırlamayı içeriyordu. EDK, gerek bağlam, gerek mevcut yerel politikalar gerekse uygulama ve çatışma çözme yapıları açısından Wikimedia hareketinden topluluklarla istişare halinde geliştirilmektedir. Evrensel Davranış Kuralları hakkında daha önce yapılmış topluluk tartışmalarına bu sayfadan erişilebilir. EDK istişaresi iki aşamada gerçekleşiyor. 2020 yılı Haziran -Aralık ayları arasındaki 1. Aşama, bir EDK'nin neye benzeyeceği konusunda araştırma ve topluluklara görüşmeyi içeriyordu. Bunun sonucunda, Wikimedia Hareketi içindeki tüm etkinliklerde uygulanması düşünülen bir EDK Politikası oluşturuldu. Mütevelli Heyeti, 2 Şubat 2021'de EDK Politikasını küresel topluluk ya da tekil topluluklarca onaylanmadan onayladığını duyurdu. 2. Aşama EDK'nin uygulanması ve onaylanması hakkındaki küresel tartışmaları ve teklif tasarısını içerir. Bu süreç, resmen Şubat 2021'de başladı. 2018 ve 2020 arasında Wikimedia 2030 strateji sürecinde gönüllülerden Wikimedia hareketine gelecekte en iyi nasıl rehberlik edilebileceğine bakmaları istendi. Çalışma grupları, çevrimiçi görüşmeler, dünya çapındaki yüzyüze etkinlikler, 10 tavsiye ve ilkeler 2020 Mayıs ayında yayınlandı. Bu tavsiyelerden biri de “Güvenlik ve Katılım Sağlama” idi:
Bu önerinin kilit noktası, bir Davranış Kuralları -EDK- oluşturmaktı. Bu kurallar, "Tacize müsamaha göstermeksizin hareketin tamamı için kabul edilebilir davranışların evrensel ana hatlarını" sağlamayı hedefliyor. Wikimedia toplulukları çok çeşitli bağlamlarda çalışıyor, bu nedenle hiçbir davranış kuralı her durumu ve sorunu kapsayamaz. Kullanım Şartları bunu da kapsayacak şekilde güncellenirse, katılımcılar ve yerel projelerden EDK tarafından oluşturulan bu ana hatlara uymaları ve buna göre gelişmeleri istenecek. Mütevelli Heyetinin açıklaması gereğince, EDK projesi içi iki aşama olacak. İlk aşama ("1. Aşama"), EDK metin önerisini oluşturan gönüllü-personel ortak komitesinin personelce atanmasının yanı sıra, araştırma ve topluluk ve paydaş diyaloglarını da içeriyordu. Önerilen metin 13 Ekim 2020'de Mütevelli Heyetinin onayına sunuldu. Heyet onaylanan metni 2 Şubat 2021'de açıkladı. Projenin ikinci aşaması ("2. Aşama"), 1. Aşama'da geliştirilen EDK tasarı metninin Heyet tarafından 2 Şubat 2021'de onaylanmasının ardından başladı. Projenin ikinci aşaması EDK'nin uygulanmasının nasıl sağlanacağı üzerine odaklanıyor. İlk aşamada olduğu gibi, sorumlulukların ve açık uygulanma yollarının ana hatlarının belirlenmesi Wikimedia hareketinin dört bir tarafındaki topluluklardan gelecek yorumları da kapsıyor. |