Election candidates 2006/ArnoLagrange/statement/Nl

Andere talen : Ar; Da; De; En; Eo; Es; Fi; Fr; It; Ja; Nl; Pl; Pt; Ru; Zh;

Verklaring

Het lijkt misschien niet erg serieus dat ik in mijn kandidaatsverklaring enkel de taalproblematiek behandel en niets anders. Maar juist omdat dat hoofdprobleem niet juist is opgelost, lijkt het me onmogelijk om dieper in te gaan op een ander onderwerp. Hoe kan ik deelnemen aan een debat over één of ander belangrijk onderwerp, als ik omwille van de taalbarrière net zoals de meerderheid der gebruikers niet goed kan begrijpen waarover het gaat? Er wordt zeker een poging tot meertaligheid ondernomen op meta (bijvoorbeeld voor deze verkiezingen) maar uiteraard verloopt de meerderheid van de debatten, of die nu plaatsvinden op de pagina's van meta, op IRC of op mailinglijsten (bvb. Foundation-1), uitsluitend in het Engels. Ik heb geprobeerd om me te interesseren in zekere vragen maar ik word constant overspoeld door te lange Engelse teksten en berichten: er ontbreekt beknoptheid, een samenvatting en zelfs een samenvatting in andere talen. Men kan vaststellen dat mensen die gewoon zijn Engels te gebruiken (als moedertaal of omdat ze dagelijks Engels gebruiken) zich totaal niet bewust zijn van het feit dat ze al diegenen die die taal niet zo goed beheersen als zijzelf, niet betrekken. Ze doen geen enkele poging tot beknoptheid en steken hun berichten vol met anekdotes, spreektaal en jargon, afkortingen die men niet terugvindt in het woordenboek of elders: bijgevolg is het zelfs met een gemiddelde kennis van het Engels onmogelijk door te dringen in de debatten, tenzij men zou beschikken over eindeloos veel tijd.

Diversiteit op taalgebied

De diversiteit op taalgebied is een kostbare rijkdom van de mensheid. Dat feit lijkt erkend te worden in de veelheid van talen in de Wikimediaprojecten: de mensheid van kennis voorzien heeft maar zin als die kennis voorgesteld wordt in de taal die de gebruiker beheerst. Dit geldt ook voor het functioneren van het systeem waarin die kennis wordt voorgesteld.

Grafiek die het overgewicht van sommige talen toont qua sprekers (totaal en moedertaal), economie, internetgebruikers, webpagina's en Wikipedia artikels.

Het Engels neemt momenteel een dominante positie in in de wereld, op internet en in de projecten van Wikimedia omwille van historische en economische redenen. Ten eerste heeft de Britse veroveringsdrang het Engels opgelegd aan het geheel van Britse eilanden, en vervolgens in alle delen van de wereld waar het Britse rijk territorium heeft veroverd. Dit is gebeurd in een sfeer van onderdrukking en bloedvergieten. Vervolgens zijn de Verenigde Staten van Amerika door de Wereldoorlogen vanuit economisch en militair standpunt de grootste wereldmacht geworden. Tussen haakjes, het Engels is de taal ge worden van (bijna) alle burgers van de VS die geïmmigreerd zijn vanuit de meeste diverse landen, omdat ze hun originele taal hebben opgegeven. In deze setting zijn de informatica, internet en Wikipedia verschenen. In al deze domeinen neemt het Engels een dominante positie in, omdat de engelstaligen (uit de Verenigde Staten, Canada, Groot-Brittannië, Australië,...) genieten van een betere economische situatie dan de meerderheid van de andere delen van de wereld. In die landen zijn er meer computers en meer personen die toegang hebben tot internet. Bovendien vinden veel mensen van overal ter wereld die niet Engels als moedertaal hebben, dat het Engels onomkeerbaar de wereldtaal is geworden die ze ten alle prijze meester moeten worden, tot zelfs op het punt van zich tot hun taalgenoten te richten in het Engels (echt waar!).

Bijgevolg neemt het Engels, dat slechts één van de 6700 talen is die gesproken worden in de wereld en slechts de moedertaal van een kleine fractie van de mensheid, een onevenredig grote positie in op het internet en in de projecten van Wikimedia. De meerderheid van de deelnemers aan die projecten zijn zich zelfs niet bewist van de situatie en de ongemakken die ze meebrengt: de meerderheid van de wereldbevolking en zelfs van de gemeenschap van de gebruikers van de projecten worden gewoon aan de kant geschoven en verwezen naar de stilte.

Hoe moet het nu verder?

Uiteraard is het erg moeilijk om de situatie te veranderen eens een bepaalde taal in een systeem een dominante positie inneemt, omdat zij die er niet onder lijden daar helemaal geen zin in hebben, en zij die er wel onder lijden kunnen zelfs niet van zich laten horen. Bijvoorbeeld, terwijl ik dit probleem aankaart interpelleert men mij: "Hoe zou jij kunnen deelnemen aan de vergaderingen van het Bestuur als je het Engels niet voldoende meester bent?" Het lijkt dus een uitzichtloze situatie. Zou men vandaag een stemming houden in de Wikimediaprojecten over de vraag: "Stoort de dominante positie van het Engels je, en wens je dat Wikimedia werkelijk meertalig wordt, 't is te zeggen dat alle onderdelen van debatten verplicht beschikbaar zouden zijn in een vooraf vastgelegd aantal talen?", is er uiteraard veel kans toe dat de meerderheid van diegenen die zouden antwoorden zouden zeggen: "De dominante positie van het Engels stoort me niet (ik beheers voldoende Engels), en meertaligheid is maar een gadget, een hinderlijk snufje waarmee ik eens goed moet lachen." De situatie kan enkel veranderen als er met opzet moeite wordt gedaan door de huidige gemeenschap om het systeem open te stellen voor huidige of toekomstige deelnemers die momenteel op afstand worden gehouden.

Oplossingen

Tegenover de huidige situatie, waarin bijna uitsluitend Engels wordt gebruikt en er slechts sporadisch wordt geprobeerd werk te maken van meertaligheid, bieden zich volgende alternatieven aan:

• echt meertaligheid installeren door bepaalde regels op te stellen:
  • dat er voor elk onderwerp van debat (voorstel, discussie, stemming, beslissing) in welke taal dan ook een beknopte samenvatting zou ter beschikking gesteld worden.
  • dat elk element van debat vertaald zou worden in een vooraf bepaald aantal talen (bijvoorbeeld de voornaamste talen van Wikipedia), binnen een vooropgestelde termijn
• omdat het gebruik van meerdere talen het nadeel heeft van moeilijk en traag te zijn, het gebruik van een neutrale hulptaal in het vooruitzicht stellen, die zou dienen als werktaal voor iedereen en waartegenover iedereen gelijk staat omdat ze niet de moedertaal zou zijn van sommigen en de laattijdig, met moeite en nooit volledig aangeleerde taal voor anderen die er zich enkel met schaamte in kunnen uitdrukken.
  • Omdat er momenteel niet direct een hulptaal bruikbaar is, moet er een planning gemaakt worden om het plan uit te voeren:
    • 1 - de beslissing nemen om een hulptaal te gebruiken
    • 2 - het kiezen van de hulptaal (Esperanto, Ido, Interlingua, Lojban, ...)
    • 3 - een proefperiode definiëren waarin vrijwilligers de taal zouden leren, en deze zouden beginnen gebruiken naast de andere talen in een systeem dat meertal zou blijven
    • 4 - na deze testperiode, als dit systeem werkt, het gebruik van talen herdefiniëren: de debatten zouden in eerste instantie in de hulptaal gevoerd worden, en vertalingen zouden ter beschikking gesteld worden om een meertalig functioneren te behouden.

Over mogelijke hulptalen

1. het Esperanto: de meest geschikte, de meest gerijpte, degene die het meest ontwikkeld is op gebied van de woordenschat en van het praktisch gebruik van de taal door de duizenden mensen die deze taal spreken sinds meer dan een eeuw, voortgekomen uit de meest diverse culturen. De taal kent een consequente productie van verschillende cultuurvormen (literatuur, wetenschappelijke documenten, terminologieën,...). Een levendige gemeenschap verspreid over de hele wereld. Die ontwikkeling ontbreekt in de andere kandidaat-talen. Heden ten dage zijn er slechts een tiental mensen die deze talen spreken in een erg beperkt aantal landen.
2. het Ido: verschilt slechts van het Esperanto op enkele punten die gewijzigd werden.
3. het Interlingua: een taal die thuishoort in de groep van de Romaanse talen. Heel makkelijk voor mensen die een taal van die groep praten, maar niet voor de anderen.
4. het Lojban: mist rijpheid. Het aantal mensen dat deze taal praat is erg beperkt. De woordenschat is niet volledig.
5. Anderen: nog minder rijp, nog minder mensen die de taal praten.