Powszechne Zasady Postępowania/Poprawione Wytyczne egzekwowania/Raport z komentarzy głosujących
Po zakończeniu prac nad szkicem poprawionych Wytycznych Egzekwowania PZP, w głosowaniu nad tymi Wytycznymi wzięło udział 3097 członków społeczności wikimedian. 2290 głosujących (76%) poparło Wytyczne, 722 (24%) sprzeciwiło się ich wprowadzeniu.
W głosowaniu, jak podał system SecurePoll, wzięli udział członkowie 146 społeczności, w czym (względem liczby głosujących) najaktywniejsze były społeczności języków: angielskiego, niemieckiego, francuskiego, hiszpańskiego, rosyjskiego, włoskiego, polskiego, chińskiego, japońskiego i portugalskiego. Głosowali również edytorzy Wikimedia Commons i Meta-Wiki. W porównaniu do pierwszego głosowania nad Wytycznymi z roku 2022, liczba głosów sprzeciwiających się wprowadzeniu Wytycznych spadła zarówno w wartościach bezwzględnych (945 -> 722) jak i w procencie głosów sprzeciwu (40,25% -> 23,97%). Szczegóły znajdują się na Meta-Wiki.
Wszyscy uczestnicy głosowania mieli możliwość skomentowania treści Wytycznych egzekwowania. 369 członków 18 społeczności językowych skomentowało wytyczne - w roku 2022 komentarze pozostawiło 657 użytkowników 27 społeczności językowych.
Metoda analizy
Po potwierdzeniu przez wolontariuszy obsługujących głosowanie, że przebiegło ono prawidłowo, zespół projektowy PZP przetłumaczył komentarze na język angielski i połączył je w tematyczne grupy.
Tłumaczeniami zajął się zespół Movement Strategy and Governance przy wsparciu innych pracowników Wikimedia Foundation. Zespół Trust and Safety Policy połączył komentarze w tematyczne grupy, przeanalizował rezultaty i stworzył raport, który przedstawiono Radzie Powierniczej WMF, zespołowi opracowującemu zmiany Wytycznych i społecznościom edytorów na Meta-Wiki.
Analiza komentarzy
Głównym wnioskiem z analizy komentarzy głosujących jest to, że społeczności oczekują od WMF dalszego namysłu nad etapem implementacji PZP i Wytycznych egzekwowania. Pomocne też może być ustanowienie Komitetu Koordynacyjnego PZP (U4C). Na podstawie analizy odpowiedzi, nie istnieją czynniki, które mogą być znaczną przeszkodą przed ratyfikacja Wytycznych egzekwowania PZP.
Główne idee w komentarzach głosujących
Rysunek 1: wykres kołowy rozkładu siedmiu głównych idei wyrażonych w komentarzach.
Myśli przewodnie zidentyfikowane w komentarzach to (w kolejności alfabetycznej):
- Biurokracja / autokracja (6,2%)
- Głównie krytyka biurokracji / podejścia hierarchicznego, dostrzeganego w Wytycznych egzekwowania.
- Implementacja (24,9%)
- Komentarze dotyczące implementacji PZP i Wytycznych egzekwowania.
- Ogólne negatywne (25,5%)
- Przestrzeń na ogólne / różne komentarze negatywne na temat ratyfikowania PZP, postrzeganie uzurpowania praktyk społeczności przez PZP, inne ogólnie nieprzychylne komentarze.
- Ogólne pozytywne (20,9%)
- Komentarze oznaczające, że PZP są dobre dla społeczności, inne komentarze ogólnie popierające ratyfikację Wytycznych egzekwowania.
- Równość, różnorodność i integracja (4,9%)
- Zawarto tu komentarze dotyczące niedostarczającej ochrony grup mniejszościowych lub z niepełnosprawnościami lub nadmiernej ochrony wychodzącej od liberalnych wartości typowych dla Zachodu.
- Różne (4,6%)
- Różne komentarze, głównie o wydźwięku neutralnym, lub niezwiązane z PZP.
- Zrozumienie przez czytelników (13,0%)
- Komentarze na temat trudności ze zrozumieniem tekstu PZP i Wytycznych, z uwagi na niejasność sformułowań lub proces tłumaczenia.
Poniższe sekcje bardziej szczegółowo opisują główne grupy.
Biurokracja / autokracja (6,2%)
Rysunek 2: Mniejsza (czerwona) sekcja diagramu pokazuje komentarze odnoszące się do biurokracji. Większa - niebieska - dotyczy procesów społeczności.
W kwestiach biurokracji i autokracji przejawiają się dwa główne nurty. Pierwszym jest zagrożenie aktualnych procesów społeczności, zawierający komentarze sugerujące, ze wprowadzenie Wytycznych egzekwowania zagrozi funkcjonowaniu społeczności wikimediów. Biurokracja / zbytnie skomplikowanie / zbytnia regulacja procesów to komentarze dotyczące zbytnich komplikacji, które wprowadzą Wytyczne.
Poniżej znajdują się przykładowe komentarze pod kątem zagrożenia procesów społeczności ze strony Wytycznych.
- Wszystko, czego nie lubię w WMF: odgórne podejście, niekończące się dyskusje, amerykańskie podejście, ingerowanie w pracę wolontariuszy, nieprawidłowe wykorzystywanie pieniędzy darczyńców... a skutek nie dodaje niczego do obowiązujących już zasad (przynajmniej na francuskojęzycznej Wikipedii). Moim zdaniem, strata czasu.
- Tak, szczerze, wydaje mi się że WMF to po prostu przepchnęła, specjalnie utrudniając konsultacje ze społecznościami, proponując spotkania na Zoomie i takie tam, zamias na samych Wikipediach. Dodatkowo, Wytyczne wydają mi się zbędne i wsteczne w stosunku do aktualnie obowiązujących zasad na anglojęzycznej Wikipedii.
- Każdy projekt powinien być niezależny i samostanowiący, z kilkoma wyjątkami. Sprzeciwiam się globalnej dyktaturze i globalnemu wtrącaniu się w projekty.
Przykłady z kategorii Biurokracja / zbytnie skomplikowanie / zbytnia regulacja procesów
- Nadregulacja!
- To nie powstrzyma szkodników (będą tworzyć nowe konta albo korzystać z proxy). Ale biurokratyczny koszmar wprowadzi obawy, niepewność i zwątpienie wśród tych, którzy walczą z nadużyciami. Staramy się robić to, co słuszne, nie mamy jednak już wiedzy o tym, co faktycznie jest słuszne.
- Biurokratyczny potworek
Równość, różnorodności i integracja (4,9%)
Rysunek 3" Większy, niebieski, fragment wykresu przedstawia komentarze dotyczące zachodnich / liberalnych wartości, mniejszy - czerwony - to komentarze dotyczące niedostatecznej ochrony grup mniejszościowych lub z niepełnosprawnościami.
W tej sekcji przewijały się dwa wątki. Jedna grupa komentarzy krytykowała PZP i Wytyczne egzekwowania za zbytnio zachodni / amerykański charakter i za liberalne wartości polityczne. Wątek dotyczący niedostatecznej ochrony grup mniejszościowych i z niepełnosprawnościami zawierał sugestie tego, ze zapisy o ochronie osób neurotypowych lub neuroróżnorodnych nie są obecne w Wytycznych egzekwowania lub że nie ma zapisów o reagowaniu na używanie nieprawidłowych zaimków osobowych i błędne klasyfikowanie płciowe uczestników.
Poniżej znajdują się komentarze dotyczące niedostatecznej ochrony grup mniejszościowych lub z niepełnosprawnościami:
- Niepełnosprawność i neuroróżnorodność powinny być wpisane do sekcji 4.5 nowych PZP. Aktualna wersja pokazuje, że Fundacja nadal nie reaguje na naruszenia PZP w stosunku do użytkowników autystycznych i neuroróżnorodnych oraz osób z niepełnosprawnościami fizycznymi, psychologicznymi i intelektualnymi.
- Niewystarczająco wiele robi się w kwestiach rasizmu i stereotypów w treściach na wiki. Mam przodków z Azji, mam dość edytowania treści odnoszących się do Azjatów które są wycofywane, bo jakiś biały człowiek myśli, że coś wie, choć tak naprawdę jest zbyt wielkim rasistą. Ryzykuję wojny edycyjne. Staram się zatrzymywać rasizm w stosunku do obcokrajowców na wiki, gdy edytujący wspominają pochodzenie Azjatów, ale w przypadku artykułów o nie-Azjatach pochodzenie nie jest wspominane i zakłada się, że podmiot artykułu to mieszkaniec USA.
- Sprzeciwiam się wprowadzeniu zapisu o językowej lub technicznej wykonalności stosowania zaimków osobowych, bo otwiera to drzwi do nieprawidłowego odnoszenia się do płci i nieszanowania zaimków osób niebinarnych - takim zapisem nie da się tego wprowadzić. Należy to wymazać z PZP, które muszą jasno odnosić się do osób niebinarnych i do tego, czy nieprawidłowe odnoszenie się do płci jest dozwolone, czy nie. Teraz nie jest to jasne.
Poniżej znajdują się przykłady liberalnych wartości politycznych i koncentracji na wartościach Zachodu / amerykańskich:
- Należy ograniczyć biurokrację, nie powielać ją o całe rzędy wielkości. Wprowadza też strategie zachodniej akademickiej lewicy (samodzielne wybieranie zaimków), którym się sprzeciwiam i które doprowadzą do upadki Wikipedii, bo niszczyły instytucje, które je przyjmowały.
- Zasada jest kolonialna, narzuca amerykańskie liberalne zasady światowej organizacji w świecie, w którym większość ludzi nie wyznaje tych zasad.
Ogólnie negatywne (25,5%)
Rysunek 4: Największa część wykresu pokazuje negatywne komentarze bez określonego tematu. Pozostałe dwie sekcje to komentarze negatywne na temat ratyfikowania PZP i postrzeganego przejęcia praktyk społeczności.
Ogólnie negatywne komentarze dzielą się na trzy grupy. Największa zbierająca ogólnie negatywne wypowiedzi, zawiera komentarze natury ogólnej. Pozostałe dwie dotyczą procesu ratyfikacji PZP oraz komentarze sugerujące narzucanie przez WMF zasad społecznościom.
Przykłady komentarzy po prostu negatywnych:
- Sprzeciwiam się PZP z zasady i dlatego nie godzę się na Wytyczne egzekwowania.
- Cały projekt PZP jest zbędny i nieproduktywny.
- Cały projekt "Powszechnych Zasad Postępowania" nie przekonał mnie o swojej użyteczności. Dla społeczności autorów Wikipedii takich, jak ja, będzie szkodliwy a nie dobroczynny.
Przykłady negatywnych komentarzy na temat procesu ratyfikacji PZP:
- Dopóki PZP nie uzyskają konsensusu wśród społeczności, próby ich przeforsowania nie będą zgodne z konsensusem społeczności.
- Nie [mam] wielu uwag co do Wytycznych, ale sądzę, ze lepiej jest uzyskać konsensus społeczności na same PZP przed głosowaniem nad Wytycznymi egzekwowania.
- Popieram zmiany w Wytycznych, ale nie PZP jako takie. Należałoby je ratyfikować w głosowaniu, a dowolna lokalna wiki powinna mieć prawo weta.
Przykłady komentarzy dotyczących narzucania przez Fundację praktyk społecznościom:
- Zbyt duża centralizacja, po myśli Fundacji, dekonstrukcja społeczności.
- Nie sądzę, że Fundacja jest w stanie zrobić dobrą robotę przy wprowadzaniu zasad postępowania w całej populacji projektów.
Ogólnie pozytywne (20,9%)
Rysunek 5: Wykres podzielony jest na dwie części. Większa (niebieska) zawiera komentarze o ogólnie pozytywnym wydźwięku. Mniejsza (czerwona) to komentarze o dobrym wpływie PZP na społeczności.
Ogólnie pozytywne komentarze dzielą się na dwa nurty. Większość to komentarze o ogólnie pozytywnym wydźwięku, wyrażające poparcie dla Wytycznych egzekwowania. Mniejsza grupa to komentarze wskazujące dobroczynny wpływ PZP na społeczności.
Przykłady ogólnie pozytywnych wpisów:
- Wydaje się, że w zmienioną wersję włożono dużo wysiłku, widać to w porównaniu zmian - dziękuję! Uspokajające jest, że po roku będzie dyskusja nad tym, jak działają zmiany.
- Już wystarczająco długo czekamy. Wprowadzajmy PZP jak najszybciej.
- Wytyczne nie tylko są przemyślane, ale inspirują! Prawie 20 lat temu byłem przewodniczącym anglojęzycznego Komitetu Arbitrażowego i miło mi widzieć tak przemyślane i dogłębne zasady.
Przykłady wpisów sugerujących dobroczynny wpływ projektu PZP na społeczności:
- Głosowanie jest dobre dla mojej wiki, chcę głosować dla wspierania Wikipedii.
- PZP są istotne dla zrównoważonego rozwoju ruchu.
- W pełni popieram nową wersję PZP, bo dobrze wpłyną one na moją społeczność.
Implementacja (24,9%)
Rysunek 6: Wykres przedstawia rozkład komentarzy dotyczących implementacji PZP i Wytycznych egzekwowania. Największy udział mają komentarze na temat skutecznego wyegzekwowania PZP.
Komentarze dotyczące implementacji podzielono na dziewięć kategorii dotyczących różnych aspektów implementacji Wytycznych.
Dwie największe grupy komentarzy dotyczą skutecznej implementacji PZP / Wytycznych egzekwowania oraz skutecznego wdrożenia tych dwóch dokumentów. Inne komentarze to wątpliwości o wykorzystywaniu Wytycznych jako narzędzia do ataków, implementacji i stworzenia U4C, komentarze na temat modułów szkoleniowych, ochrona prywatności i przejrzystości oraz prawa do bycia wysłuchanym, jak też komentarze dotyczące włączenia PZP do Warunków korzystania oraz komentarze na temat samego procesu głosowania.
Przykłady komentarzy na temat skutecznego wdrożenia PZP / Wytycznych egzekwowania oraz implementacji tych dwóch dokumentów:
- Martwią mnie niuanse, jak użycie ironii jako prawidłowe popchniecie ludzi do myślenia, przy czym cel ironii może jej nie zrozumieć, traktując komentarz jako agresywny. Kto wtedy decyduje? Kto decyduje, jak to rozróżnić?
- Poza wdrożeniem PZP dotarło do mnie, że ważne jest, a nawet pilne, żeby pracować nad strukturami lokalnymi i regionalnymi, nie zapominając przy tym o realiach socjokulturowych.
- Patrząc na sytuację w japońskiej Wikipedii, nawet jeśli stworzy się szczegółowe zasady, to jeśli nie ma osoby je egzekwującej, zasady są tylko spisane. Mam wątpliwości jeśli chodzi o egzekwowanie. Jest obawa o to, że zasady będą stosowane uznaniowo ku zyskowi danej osoby lub grupy posiadającej określoną władzę.
Przykłady komentarzy na temat prawa do bycia wysłuchanym i przejrzystości:
- Konieczne dla mnie jest przeprowadzenie głosowania w sprawie U4C. Sądzę, że też istotne jest prawo do bycia wysłuchanym.
- Nie dla banów uznaniowych i sekretnych.
Przykłady komentarzy dotyczących włączenia PZP do Zasad korzystania:
- Jestem raczej przeciwny włączeniu PZP do Zasad korzystania. Zasady korzystania nie powinny być ogólne a raczej precyzyjne. PZP wprowadza się we wszystkich społecznościach, a niejasne Warunki korzystania w średnich i małych społecznościach to potencjalne zagrożenia w kwestii interpretacji. Te dwa dokumenty powinny być odrębne.
Przykłady komentarzy pod adresem modułów szkoleniowych:
- "Rekomendacja" by posiadacze zaawansowanych uprawnień przeszli szkolenie z PZP jest wyjątkowo niepokojąca.
- Ogólnie się zgadzam, ale dlaczego zamieniono czasownik dotyczący szkolenia z PZP w 2.2 na "rekomendację"? Osobiście uważam, że odpowiedni ludzie powinni być zaznajomieni z PZP i powinno to być obowiązkowe, by lepiej wypełniali swoje powinności.
Poniżej znajdują się przykłady komentarzy dotyczących implementacji i stworzenia U4C:
- Martwi mnie sposób implementacji. Wydaje się, że brak tu zadęcia, co w dłuższej perspektywie jest złe dla społeczności. I nie sądzę, że stworzenie ciała egzekucyjnego zostało prawidłowo przemyślane w kwestii integracji z innymi, starszymi instytucjami Wikipedii, na przykład administratorami. Chciałbym, by ktoś się do tego odniósł przed implementacją planu wdrożenia.
- Komitet Arbitrażowy anglojęzycznej Wikipedii zobowiązany jest do publikowania szczegółowych uzasadnień decyzji, chyba, że te nie są odpowiednie do publicznej dyskusji. Wytyczne egzekwowania nakładają na U4C znacznie niższe standardy dokumentacji dotyczącej efektywności egzekwowania PZP. Nie jest to akceptowalne dla komitetów, które są równe.
Poniżej komentarz dotyczący stosowania Wytycznych jako swoistej broni:
- Zbyt skomplikowane, będzie po prostu orężem dla jednej ze stron w dyskusjach. List mówiący o "żywym dokumencie" jest niepokojący, bo zakłada zmianę znaczenia w zależności od osoby, która interpretuje zapisy.
Mechanizm głosowania został skomentowany następująco:
- Chciałbym prosić by, tak ogólnie, kryteria dla głosujących poszerzyć, szczególnie jeśli chodzi o co najmniej 20 edycji pomiędzy 3 lipca 2022 a 3 stycznia 2023, bo okoliczności życiowe nie powinny wpływać na zdolność do głosowania. Dziękuję za uwagę.
Różne (4,6%)
Rysunek 7: Komentarze różne były zdominowane przez uwagi ogólnie negatywne. Niewielka część wykresu wskazuje szczegółowe komentarze na temat procesów społecznościowych, niezwiązanych z PZP.
Komentarze sklasyfikowane jako różne dzielą się na dwie kategorie. Większość to wpisy neutralne, puste i nieważne głosy (w stylu "bez komentarza"). Druga grupa to komentarze dotyczące procesów społecznościowych i regulacji niezwiązanych z PZP.
Poniżej przykładowy komentarz dotyczący procesów i regulacji społecznościowych:
- Istotna jest weryfikowalność, niezbędne są źródła wtórne, ale czasami lepsze jakościowo są źródła pierwotne, porównując do nieneutralnych źródeł wtórnych. Z takich źródeł korzystają nieneutralni edytorzy, obniżając jakość artykułów.
Komentarze neutralne / z głosów nieważnych to na przykład:
- Nie jestem wystarczająco wdrożony w projekty, żeby decydować.
- Bez komentarza, dziękuję.
Zrozumienie przez czytających (13%)
Rysunek 8: wykres kołowy przedstawia dwie grupy komentarzy. Większa jego część to komentarze o niejasnym sformułowaniu Wytycznych egzekwowania. Mniejsza część dotyczy tłumaczeń Wytycznych egzekwowania.
Zrozumienie tekstu to dwie grupy komentarzy. Większa wskazuje, że treść Wytycznych egzekwowania jest zbyt ogólnikowa. Druga dotyczy tłumaczeń.
Przykłady komentarzy o zbytniej ogólnikowości Wytycznych:
- Nie mam negatywnych komentarzy co do PZP i Wytycznych, ale miejscami PZP są zbyt ogólnikowe i niejasne. Spójrzcie na ostatnie zdanie - jest nieprzetłumaczalne (to? jakie to?). Uczestniczyłem w spotkaniach z pracownikami działu prawnego WMF i powiedziano mi, że nie mogą interpretować zapisów za mnie - że to domena członka Rady. Dobrze byłoby mieć przykłady. I to nie jest jedyny przykład, sam mam kilka, ale nie wiem, do kogo się z nimi z głosić. Wiele pytań bez odpowiedzi znajduje się pod tym linkiem.
- Wytyczne są zbyt szczegółowe i techniczne, by skutecznie posługiwali się nimi nieeksperci. Do tekstu powinien być zestaw objaśnień i przykładów - ogólnie, jak i do każdej sekcji. Mam takie wrażenie, że nie istnieje przegląd ostatecznej wersji tekstu w procesie jego powstawania (zamierzony czy nie, nieważne) jak też powiązanie z suboptymalnymi (oficjalnymi lub nie) zasadami, czy działanie powierzchowne lub jego brak - to też powinno być jasno zapisane, czy ponowne głosowanie ma udowodnić, że poprawiona wersja jest lepsza od pierwotnej i czy każdy głosujący jest nią usatysfakcjonowany, tak, jakby poprzedniego głosowania nie było i jakbyśmy głosowali jedyną wersję bez poprawek.
- Aktualnych PZP nie powinno się wdrażać bo są zbyt niejasne i ogólnikowe. Na przykład, widząc nieuprawnioną edycję, często sprawdzam, czy dany użytkownik dokonał innych tego typu edycji na wiki. Jeśli też są nieuprawnione, wycofuję je, a użytkownika ostrzegam. Innymi słowy, śledzę użytkownika i jego działalność w projekcie, wielokrotnie krytykując ich pracę, chcąc ich odwieść od edytowania tak, jak to robili do tej pory. PZP określa to jako śledzenie.
Uwagi dotyczące tłumaczeń doczekały się m.in. takich komentarzy:
- Punkt 6, część 3.1 francuskiego tłumaczenia - wydaje mi się, że użyto dwuznacznych słów. "Oskarżony ma prawo dostępu do szczegółów zarzucanych przeciwko nim czynów", powinno być raczej bez "przeciwko nim" bo sugeruje to, że oskarżony jest celem ataków.
- Jeśli wystąpią różnice pomiędzy wersją anglojęzyczną a przetłumaczoną w odniesieniu do znaczenia, decyzję podejmie się na podstawie wersji angielskiej. Należy udostępnić tłumaczenie na każdy z wykorzystywanych języków. Odwoływanie się do wersji angielskiej stawia osoby nieanglojęzyczne na straconej pozycji.