Movement Strategy/Recommendations/Introduction/pl
Wstęp
W 2017 opracowaliśmy kierunek strategiczny wyznaczający przyszłość naszego Ruchu i postawiliśmy sobie ambitny cel: do 2030 roku Wikimedia staną się kluczową infrastrukturą ekosystemu wolnej wiedzy, a każdy, kto podziela naszą wizję, będzie mógł do nas dołączyć.
Niniejszy dokument zawiera rezultaty drugiej fazy otwartego i partycypacyjnego procesu strategii ruchu Wikimedia, w którym wzięło udział niemal 100 uczestników i Interesariuszy ruchu. Wolontariusze, pracownicy i członkowie zarządów organizacji afiliowanych i Wikimedia Foundation, a także reprezentanci zaprzyjaźnionych organizacji aktywnie włączyli się w dyskusje trwające prawie dwa lata. Dzięki rozmowom online i okazjonalnym osobistym spotkaniom członków grup roboczych wypracowaliśmy pierwszą wersję rekomendacji zmian. Kolejne rundy były okazją do pogłębionych refleksji, dopracowania pomysłów i włączenia opinii nadsyłanych przez interesariuszy Ruchu.
Obecna, końcowa wersja rekomendacji oraz leżące u jej podstaw zasady prezentują strukturalne i systematyczne zmiany, które mają torować drogę kształtowania ruchu Wikimedia. Szczegółowy plan strategiczny określający, jak dokładnie i z czyją pomocą to zrealizujemy będzie wspólnie wypracowywany w nadchodzącej fazie implementacji strategii Ruchu.
Cel zmiany
W ciągu ostatnich 19 lat nasz Ruch rozwijał się w sposób organiczny i rozproszony – niezależnie, a jednocześnie w sposób całkowicie połączony. Jego fundamentem jest zbiorowa wartość dzielenia się wolną wiedzą. Dzięki wytężonym wysiłkom ludzi z całego globu nasz Ruch doprowadził do powstania największej na świcie encyklopedii, największego repozytorium plików z darmowymi licencjami oraz siostrzanych projektów obejmujących zbiór ludzkiej wiedzy, którego nie da się z niczym porównać.
Rozwój i dystrybucja oznaczały też wyzwania w zakresie dostosowania i koordynowania sposobów działania. Nierówny podział władzy, zasobów i możliwości uniemożliwia nam pełne wykorzystanie potencjału, który drzemie w ruchu globalnym. Aby dalej się rozwijać, nasz Ruch wymaga tego, aby wszyscy zdawali sobie sprawę z ogromnego wkładu generowanego przez różne społeczności. Potrzebna jest również większa świadomość w tej dziedzinie wśród interesariuszy wewnętrznych i zewnętrznych. Niemniej ważna jest poprawa komunikacji i współpracy, jeśli chcemy osiągnąć nasze strategiczne cele. Poza tym musimy odnieść się bezpośrednio do barier i okoliczności, które uniemożliwiają ludziom korzystanie z naszego Ruchu lub uczestnictwo w nim. Naszym celem do roku 2030 roku jest wyeliminowanie nierówności płci i skupienie się na włączeniu grup niedostatecznie reprezentowanych w społecznościach i projektach.
Świat w roku 2001, gdy zaczynaliśmy działać, różni się od świata dzisiejszego i na pewno nie będzie taki sam jak świat w roku 2030. Wciąż pojawiają się nowe zagrożenia dla wolnej wiedzy i otwartego internetu. Cenzura i inwigilacja stanowią rzeczywiste ryzyko dla wielu społeczności, a w niektórych regionach zagrażają nawet życiu osób, które propagują i wnoszą wkład w wolną wiedzę. Rozwój technologii i usług napędzanych marżą zysku zagrażają naszemu istnieniu. Istnieje ryzyko, że projekty Wikimedia staną się przestarzałe w miarę, jak różnorodne formaty informacji zalewają wirtualne przestrzenie, niejednokrotnie w cenach premium, a niekiedy z obarczeniem stronniczością. Jako Ruch będący synonimem wolnej wiedzy i wiarygodnych informacji wszyscy ponosimy odpowiedzialność za odpowiednie podejście do wpływu naszej pracy i wiedzy, którą się dzielimy.
Te wyzwania i nieustannie zmieniający się świat to czynniki, które oferują jednocześnie możliwości nadające właściwy kierunek realizacji naszej strategii. Bardziej niż kiedykolwiek mamy do czynienia z coraz większą potrzebą dostępu do niezawodnych źródeł informacji i wiedzy, aby przeciwdziałać dezinformacji. Zasoby w otwartym dostępie zasługują na coraz większą uwagę w świecie akademickim. Dostawcy usług internetowych poszukują sposobów na rozpowszechnianie dokładnych, dobrze uźródłowionych informacji. Nowatorskie możliwości otwierają drzwi do nowych modeli współpracy i innowacji. Zwiększają potencjał i wpływ naszych projektów bez naruszania naszych wartości.
Kluczowe aspekty zmiany
Niniejszy dokument wprowadza istotne zmiany strukturalne i kulturowe, które odnoszą się do potrzeb naszego zróżnicowanego Ruchu i zachęcają do optymalnego wykorzystania pojawiających się możliwości. Dokument został opracowany przez nasz Ruch dla naszego Ruchu. Niektórym proponowane zmiany odpowiadają, innym nie. Niektóre zmiany będą stosunkowo łatwe, inne mogą być trudne do wdrożenia.
Dzięki tym rekomendacjom Wikimedia zmieni sposób, w jaki nasze platformy zapewniają bezpieczne przestrzenie współpracy i zapraszają osoby, które przyczyniają się do tworzenia i wykorzystywania wiedzy. Będziemy bardziej skupiać się na ludziach, aby odnieść się do potrzeb wszystkich osób, które przyczyniają się do rozwoju naszego Ruchu i którym służymy. Każdy, kto podziela naszą wizję, może do nas dołączyć, gdyż proponujemy ciekawe, użyteczne i elastyczne doświadczenia w ekosystemie Wikimedia. Warunkiem długofalowości naszego Ruchu jest dostrzeganie i wspieranie różnorodności jego członków oraz podejmowanych przez nich działań.
Większa efektywność Ruchu oraz lepsze dostosowanie się wewnętrzne i zewnętrzne do potrzeb partnerów wymagają stosowania systemów wsparcia, które zapewnią koordynację, komunikację, nieprzerwaną istotność i rozwój. Bez względu na to, czy chodzi o zmianę istniejących systemów czy tworzenie nowych, potrzebne nam są inicjatywy wzmacniające Ruch i sprzyjające kontrybutorom w kontekstach lokalnych, regionalnych i tematycznych, inicjatywy, które jednocześnie propagują słuszne, uzasadnione i wiarygodne procesy decyzyjne. Tworząc i wzmacniając struktury organizacyjne, kanały komunikacji i narzędzia do wnoszenia wkładu, doprowadzimy do powstania bardziej spójnego Ruchu, w którym poszczególne społeczności darzą się nawzajem zaufaniem i chętnie ze sobą współpracują.
Wdrożenie
Wiele inicjatyw przedstawionych w niniejszym dokumencie strategicznym wymaga dalszej analizy. Z wdrożeniem wiązać się będą dodatkowe ewaluacje, konsultacje ze społecznościami i innymi interesariuszami, a także z indywidualną adaptacją. W pierwszej kolejności priorytetowe będą inicjatywy wynikające z przedmiotowych rekomendacji. Następnie przypisane zostaną do nich jasno określone role, zakresy obowiązków i zasoby − oczywiście na bazie ustaleń i rozmów z interesariuszami Ruchu. Warunki sukcesu każdego etapu odnoszą się do eksperymentowania, dokumentacji, oceny i iteracji. Oprócz odpowiedniego zarządzania wstępnym wdrożeniem proponowanych inicjatyw zasoby (finansowe i ludzkie) muszą być dostępne w zakresie iteracji i adaptacji poszczególnych etapów w związku z rozpoczęciem nowej dekady, która zakończy się w roku 2030. Wikimedia przypominają nam, że najwspanialszą rzeczą, jaką kiedykolwiek stworzymy, jest rzecz tworzona wspólnie.
Podziękowania
Niniejszy dokument strategiczny został napisany przez nasz Ruch dla naszego Ruchu i to czyni go wyjątkowym. Stanowi on kulminację niemal dwuletniej pracy, zbierania i syntetyzowania wkładu z całego Ruchu na temat zmiany sposobu naszego działania, abyśmy mogli podążać w Kierunku strategicznym.
Tekst podziękowań został przygotowany przez główny zespół strategiczny. Podsumowanie, 10 rekomendacji, zasady i słowniczek zostały napisane przez zespół wikimedian: wolontariuszy, członków społeczności, pracowników oraz członków zarządów organizacji afiliowanych i Rady Powierniczej Wikimedia Foundation. Wszystkie te elementy razem stanowią strategię Wikimedia 2030. Nie istniałaby ona bez wielu osób z różnych zakątków świata, którzy ruszyli na wspólną wyprawę i wnieśli wkład, swoimi umiejętnościami i doświadczeniem, w wizję przyszłości naszego Ruchu. Te różne perspektywy i duch współpracy towarzyszący każdemu pomógł wydobyć innowacyjne pomysły i rozwiązania zorientowane na przyszłość.
Pomysły i praca wszystkich członków dziewięciu grup roboczych stanowiły bazę dla całego procesu. Dzięki tym liderom odbyły się wartościowe dyskusje o przyszłości Ruchu i powstał zestaw początkowych propozycji rekomendacji, na podstawie których sformułowano ostateczne rekomendacje. Najgłębsza wdzięczność dla pisarzy, integratorów i recenzentów, którzy połączyli propozycje dziewięciu grup tematycznych, wolontariacko przejrzeli i włączyli opinie napływające od Ruchu, a także wyklarowali i ukończyli pisanie rekomendacji i zasad.
Serdeczne uznanie także dla lokalnych organizatorów, wspierających pracowników, łączników z afiliantami oraz ze społecznościami, którzy sprawili, że tworzenie strategii było naprawdę międzynarodowym przedsięwzięciem. Podziękowania dla liderów Wikimedia Foundation i członków jej Rady Powierniczej, którzy wspierali i wzięli udział w procesie od początku, a także pozostali nieocenionymi partnerami. W końcu to strategiczne przedsięwzięcie pozostaje dłużnikiem niezliczonych osób z całego Ruchu, którzy wnieśli wkład w dyskusjach toczonych online i offline i pomogli ukształtować treść rekomendacji oraz sposób myślenia o nich.