Hareket Tüzüğü/İçerik/Ağlar

Hareket Tüzüğü

Supplementary documents

Project

Topluluk İstişareleri

Tasarı Komitesi

Ratification vote

SSS

Kavram ve amaç

Bölgesel ve tematik ağlar karşılıklı destek yapılarıdır. Mevcut ve gelecekteki Wikimedia topluluklarının kendi farklı ihtiyaçlarını karşılamak için kendi kararlarını almak ve uygulamak için kapasitelerine ve kaynaklarına sahip olmalarını sağlarlar. Ağlar, Wikimedia hareketindeki ağ üyelerinin ve diğerlerinin öğrenmesi, bilgi paylaşması, en iyi uygulamaları geliştirmesi ve diğer ağ üyelerine ve topluluklara rehberlik ve yardım sağlamak için karşılıklı destek yapısı oluşturur.

Ağlar, tüm Hareket için sürdürülebilirlik, dayanıklılık ve büyüme sağlayan bir araçtır. Bölgesel ağlar etkinliklerin, araçların ve bilginin uygulanmasını sağlar. Wikimedian gruplarını işbirliği yapma ve koordine etme (mesela dayanıklılık, kapasite inşa etme ve bilgi transferi) ile tüm Hareketin büyümesi amacıyla güçlendirir. Tematik ağlar, ortak amaçların koordine çözümlerden yararlanarak Hareket çapında uzmanlaşmayı ve çalışmayı sağlar. Ağlar yeni eş bağlantıları ve yapıları ile mevcut bağlantıların güçlendirilmesi için fırsatlar oluşturur.

Ağlar, Wikimedia hareketinin yetki devri, eşitlik ve kapasite geliştirme gibi değerlerini ve ilkelerini teşvik etmek için hayati bir araçtır.

Kuruluş ve yönetim süreci

Ağlar, kurucu üye olarak en az iki Wikimedia iştiraki tarafından oluşturulabilir.

Bir ağın karar vericisi ve sorumlusu, ağın karar verme modelinde ya da tüzüğünde açıklandığı üzere yönetim komitesi veya eşdeğeridir.

Ağlar yalnızca iki amaç doğrultusunda organize edilir:

• Bölgesel (coğrafi) odak.
  • Fikirsel üyelik örneği: Elf Bölgesinden Wikimedia iştirakleri.
• Tema/konu odaklı, dil temalı ağlar da dahil
  • Fikirsel üyelik örnekleri: Elf dili üzerine odaklanan çalışmaları olan Wikimedia iştirakleri, çiçeklerle ilgili içeriği geliştirmekle ilgilenen Wikimedia iştirakleri, viki-projeler ve diğer harici organizasyonlar.

Ağlar, amacının ağ üyeleriyle karşılıklı destek yapısı olması yönüyle tematik Wikimedia kullanıcı gruplarından ya da Wikimedia organizasyonlarından farklıdır.

Bir ağ şu iki yoldan biriyle kurulmalıdır:

• kayıtlı bir kâr amacı gütmeyen kuruluş veya yerel eşdeğeri olarak
• yerel uygulanabilir hukuk altında tanınmış bir kâr amacı gütmeyen kuruluş veya yerel eşdeğeri tarafından sunulmak.

Bu Ağ Sunucusu, ağın kendisi yasal olarak kayıtlı bir kâr amacı gütmeyen kuruluş veya yerel eşdeğeri değilse onun mali sponsoru olarak hareket edecektir. Ağın misyonunu ilerleterek ve yürürlükteki tüm yasalara uygun olarak, uygun kaynak dağıtımını sağlamak için merkezle paylaşmaya istekli olduğu yapılara sahip olmalıdır.

• Ağ Sunucusu esasen bir Wikimedia Şubesi veya diğer yasal olarak kayıtlı bir Wikimedia iştiraki olacaktır, ancak bazı durumlarda harici bir oluşum olabilir.
• Ağ Sunucusu, Küresel Konsey ve Wikimedia Vakfı'nın ortaklaşa kararlaştırdığı gereklilikleri karşılamak zorundadır.
• Ağ Sunucusu birden fazla ağın sunucusu olamaz.

Ağların tanınması ve yetkilendirilmesi Küresel Konsey tarafından atanan bir komite tarafından, Küresel Konsey'in nihai onayıyla gerçekleştirilir. Ağlar, Küresel Konsey'e karşı sorumludur.

Ağların Hareket Tüzüğü başlangıcında yer alan çeşitlilik, kapsayıcılık, hesap verilebilirlik ve eşitliği modellemesi beklenir.

Üyelik ve oluşum

• Bir Wikimedia ağı olabilmesi için ağın kurucu üye olarak en az iki (2) Wikimedia iştirakine sahip olması gerekir. Bu iştirakler, kendi türündeki iştirakler için gerekli standart kriterleri iki (2) yıldır karşılıyor olması gerekir.
• Wikimedia İştirakleri birden fazla ağın üyesi olabilir: bir ağın üyeleri ağın karar alma modeline göre karar almada işbirliği yapar karşılıklı destek düzeyini garanti eder.

Topluluk Sorusu: Bir iştirakin katılabileceği ağ sayısında sınır olmalı mı? (Lütfen cevabınızı açıklayın.)

• Bireyler bir ağın üyesi olamaz, ancak ağın desteğini alabilir.

Ağın kendi karar alma ve üyelik modeli ile hesap verebilirliğini belirlemesi gerekir. Yasal şahıs olmaya karar veren ağlar, kararlarını kendi kurulları uyarınca verecektir.

Sorumluluklar

Bölgesel ve tematik ağlar esas olarak bölge veya konuları içinde koordinasyon ve desteğe odaklanır. Ağlar mevcut ve gelecekteki toplulukların kendi farklı ihtiyaçlarını karşılamak için kendi kararlarını almak ve uygulamak için kapasitelerine ve kaynaklarına sahip olmalarını sağlar. Bu nedenle bir ağ, uzmanlık alanında yüksek bilgi düzeyini geliştirmeli, korumalı ile bunu Wikimedia Hareketinin misyonuna bağlayabilmelidir.

Bu bölüm bir ağın farklı düzeyleri hakkında teklif edilen yönergeleri belirler. Bu düzeyler:

• zorunlu - hesap verebilirliği, şeffaflığı ve gerçek bir Hareket Stratejisi projesi olmayı temin etmek için her ağın takip etmesi gereken yönergeler,
• faydalı - daha sürdürülebilir ve etkili olmalarını sağlamak amacıyla projelerin gelişimi için operasyonel yönergeler
• yardımcı - projenin kendisiyle sıkı şekilde ilgili olmayan, genel anlamda kendilerini daha iyi konumlandırmasına yardımcı olan yönergeler.

Zorunlu

Ağların somut kapsamı ve işlevi kendi bağlam ve ihtiyaçlarına göre topluluklar ve kuruluşlar tarafından kararlaştırılır. Ancak aşağıdaki alanlardan birinde veya daha fazlasında açıkça tanımlanmış bir amacı bulunmalıdır:

• Destek kümesi
  • İnsan kaynaklarını koordine etme gibi hizmet sunumu, üyelerin ihtiyaç değerlendirmelerini yürütmek, üyelerin büyüme değerlendirmelerini yürütmek
  • Yetenek geliştirme, örneğin yeni grupların oluşturulmasını, büyümelerini ve gelişmelerini teşvik etmek; eğitim ve liderlik gelişim fırsatları sağlamak
  • Bilgi paylaşımı, örneğin diğer ağ üyelerine uzmanlık ve tavsiyeler sunmak
  • Kaynaklandırma desteği, örneğin mali sponsorluklar sağlamak ve fon toplama veya finansal uzmanlık sağlamak
• Koordinasyon kümesi
  • Ağ oluşturma ve iletişim seçenekleri etrafında bölgesel koordinasyon
  • Ağ oluşturma ve iletişim seçenekleri etrafında tematik koordinasyon

Faydalı

Yeni bir ağın onaylanmasından önce, muhtemel ağın üyeleri bir ağın hareket için ek değer sağlayıp sağlamayacağını gösteren bir analiz hazırlar. Bu verimliliğin yanı sıra, aynı zamanda başkalarının kendi seslerini güçlendirme ve yeni kapasitelerle bağlantı kurma açısından da daha iyi olabilir. İştirakleri ve bireyleri içeren bir strateji ve iletişim modeli tasarlamak ve onlarla düzenli olarak görüşmek önemlidir. Çeşitli görüşlerin ifade edilmesini sağlamak zaman alır, ancak aynı zamanda kalıcı bağlar oluşturur ve yapıcı bir işbirliği sağlar.

Ağlar, görüşlerini veya desteklerini bekleyen diğer ağlar, gayriresmi gruplar ve bireyler gibi diğer Wikimedia oluşumları ile işbirliği yapabilir. Ortak ilgi alanlarının veya hedeflerin nerede olduğunu bilmek için diğer ağların ve hareket kuruluşlarının ilgili faaliyetleri hakkında bilgi sahibi olmaları beklenir (örnek: başarılı bir şekilde yeni iştirak geliştirmek, edit etkinliği düzenlemek).

Bu yapılar Hareket Tüzüğü'ndeki çeşitlilik, kapsayıcılık, hesap verebilirlik ve karar almada eşitlik kriterlerine göre çalışacak.

Yardımcı

Tercihe bağlı olarak bir ağ etkinlikleri ve konferansları organize etme, bağış toplama ve fon dağıtımı etrafında etkinlikler başlatmak, harici ortaklarla ağ oluşturma ve yasal oluşumlarla danışmanlık etkinlikleri yükümlülüğü üstlenmek gibi ek etkinlik koordinasyonu için kendilerini örgütleyebilir.

Ağlar, hem Küresel Konsey'e hem de Wikimedia Vakfı ile, küresel Wikimedia hareketinin yararına stratejik ve diğer danışmanlıklarda ve geri bildirimlerde kendi topluluklarını dahil etmek için doğrudan iletişim kanalı olarak çalışmaktadır.

Bağış Toplama ve Fon Dağıtımı

Bağış Toplama

• Ağlar, WMF ve iştirak bağış toplama programlarıyla uyum içerisinde bağış toplayabilir.
  • Bölgesel ağlar yerel olarak bağış toplayabilir.
  • Tematik ağlar, yardım için başvuruda bulunabilir veya alabilir ve diğerlerinin yardımlarını yönetmelerinde destekleyebilirler (Mali Sponsorluk).

Fon Dağıtımı

• Ağlar, bağışları üyelerine özgüler.
• Fon dağıtımında yer alan ağların şeffaf bir kaynak tahsis sürecine sahip olması gerekir.
• Fon dağıtımında yer alan ağlar bölgesel fon komiteleri ile koordine olmalıdır.
• Organize kar amacı gütmeyen kuruluşlar veya bunların yerel eşdeğerleri olarak, ağlar ve Ağ Sunucuları, ağın misyonunu ilerletmek için ve geçerli tüm yasalara uygun olarak ağ üyelerine fon tahsis etmelidir.

Tedbirler

Tanınma ve tanınmanın geri alınması

• Küresel Konsey, örtüşen bölgesel veya tematik çıkarlar ile ilgili bir süreç kurar ve tedbirler hakkında karar verir.
• Wikimedia Vakfı, Küresel Konsey veya halihazırda var olan bir ağ, başka bir ağ kuramaz ya da bir Ağ Sunucusu olarak hareket edemez.

Güvenlik

• Ağlar üyelik süreçlerinde Evrensel Davranış Kurallarını (EDK) uygulamak zorundadır. EDK, gerektiğinde yerel bağlamı yansıtacak şekilde genişletilebilir.
• Ağlar kendi kapsamı ve üyeliği içerisinde uyuşmazlık çözümünü destekler. Küresel Konsey, ağlar da dahil tüm iştirakler arasındaki uyuşmazlık çözümüne yardımcı olacak bir yapı oluşturur.

Çıkar Çatışması

• Küresel Konsey, tüm ağlara (bölgesel ve tematik) uygulanacak bir çıkar çatışması politikası geliştirecektir.
• Ağlar ve Ağ Sunucuları, aynı sürece farklı bir sıfatla dahil olduklarında (örneğin, fon dağıtımı) hibe başvuru sürecinde (taslak hazırlama, başvuru vb. konularda yardımcı olma) mali sponsor veya destek olarak hareket edemezler.
• Ağların Küresel Konsey üyelikleri için oy kullanma hakları yoktur, zira iştirak üyelerinin doğrudan oy kullanma hakları vardır.

Diğer yapılarla ilişki

Bireyler

Karşılıklı destek yapısı gereği, ağlar ağların kapsamına ilişkin isteklerle hareket eden herkese destek olmak için açıktır. Yani, bireyler bir ağın üyesi olamaz, ancak ağın faaliyetlerinden destek alabilir ve yararlanabilir.

İştirakler

İştirakler, yasal olarak kayıtlı bir iştirak olduklarında Ağ Sunucusu olabilir. Üye ağın etkinliklerini önceliklendirmede yardımcı olur ve hepsi aktif olarak karşılıklı destekle ilgilenir. Üye olmayanlar da ağın etkinliklerine (ör. ilgili ağın bir konferans düzenlemesi ve iştiraklerin de katılmak istemesi) katılabilir ve kaynaklarına (ör. ağın Heyet üyeleri için eğitimler düzenlemesi) erişebilir.

Wikimedia Vakfı

Ağlar, Wikimedia Vakfı ile birlikte çalışabilir. Örnekler şunları içerir: bağış toplamaya ilişkin ilgili hukukla uyumu sağlamak için bağış toplama ve fon dağıtımında koordinasyon, gönüllü ve personel güvenliği, küresel danışmanlık ve beceri ile kapasite inşası.

Küresel Konsey

Ağlar, Küresel Konsey'e karşı sorumludur. Küresel Konsey, bu Tüzük'ün ötesinde geçerli olan genel yapılara ve ilkelere karar verecek, Küresel Konsey'in bir komitesi de tanınma ve tanınmama durumunu belirleyecektir.

İleri okuma

• Foundationwiki üzerinde bu tasarı bölümü için harici yasal geri bildirim
• Foundationwiki üzerinde bu tasarı bölümü için Wikimedia Vakfı'nın yasal geri bildirim