WikiWomen Erasmus+/Schooltoolkit/Het verkennen van het onderwerpgebied
Les 4: Het verkennen van het onderwerpgebied
Lesdoel
- Begrijp de criteria voor een goed standaard Wikipedia-artikel.
- Identificeer geschikte bronnen voor onderzoek.
- Kies een geschikt artikel voor verdere ontwikkeling.
- Duur van de les: 40 minuten —
Introductie (5 minuten):
- Laten we de belangrijkste punten herhalen: het is belangrijk om te begrijpen hoe Wikipedia werkt om te leren hoe je goed onderzoekt en artikelen schrijft voor Wikipedia.
- Korte discussievragen:
- Wat maakt een goed standaardartikel op Wikipedia?
- Welke soorten bronnen voor informatie kunnen we gebruiken?
- Bespreek wat een goed standaardartikel op Wikipedia maakt: volledigheid, betrouwbare bronnen, citaties en neutraliteit.
Samenvatting (5 minuten):
Herhaal enkele van de 5 pijlers:
Blijf neutraal
- Alle Wikipedia-artikelen (en andere encyclopedische inhoud) moeten worden geschreven vanuit een neutraal perspectief, zonder vooringenomenheid.
- Geen persoonlijke opvattingen, geen meningen.
- Herschrijf artikelen die duidelijk met vooringenomenheid zijn geschreven.
Verifieerbaarheid
- Verifieerbaarheid betekent dat mensen die de encyclopedie lezen en bewerken, kunnen controleren of de informatie afkomstig is van een betrouwbare bron.
- Materiaal en citaten moeten worden toegeschreven aan een betrouwbare, gepubliceerde bron.
- Citaties zijn nodig voor elk artikel – we zullen later uitleggen hoe je dit doet!
Verifieerbaarheid, niet de waarheid
- Controleerbare feiten
- Informatie moet afkomstig zijn van betrouwbare bronnen en anderen moeten deze kunnen verifiëren.
- Geen persoonlijke ideeën
- Je kunt geen persoonlijke overtuigingen of ervaringen toevoegen, blijf bij wat al gepubliceerd en bewezen is.
- Balans en neutraliteit
- Als bronnen het niet met elkaar eens zijn, blijf neutraal en presenteer alle standpunten op een eerlijke manier, waarbij elk perspectief zijn eerlijke aandeel krijgt.
Verifieerbaarheid, geen origineel onderzoek en een neutraal punt van uitzicht zijn de kerninhoudsbeleid van Wikipedia. Ze werken samen om de inhoud te bepalen, zodat bewerkers de belangrijkste punten van alle drie moeten begrijpen.
Meer over verifieerbaarheid op Wikipedia vind je hier: en:Wikipedia:Verifiability#Reliable_sources
Wat telt als een betrouwbare bron?
- Het werk zelf
Het artikel, boek: "Dat boek lijkt een nuttige bron voor dit artikel.") en werken zoals het ("Een overlijdensbericht kan een nuttige biografische bron zijn", "Een recente bron is beter dan een oude")
- De maker van het werk
De schrijver, journalist: "Wat weten we over de reputatie van die bron?") en mensen zoals zij ("Een medisch onderzoeker is een betere bron dan een journalist voor...").
- De publicatie
(de publicatie, bijvoorbeeld de krant, het tijdschrift, het magazine: "Die bron behandelt de kunsten.") en publicaties zoals deze ("Een krant is geen betrouwbare bron voor medische feiten").
De uitgever van het werk (zoals Cambridge University Press: "Die bron publiceert naslagwerken.") en uitgevers zoals deze ("Een academische uitgever is een goede bron voor naslagwerken"). Meer zien:w:Wikipedia:Verifiability#What_counts_as_a_reliable_source Vermijd belangenconflicten!
- Transparantie is essentieel.
- Bewerk geen artikelen over jezelf, je familie of vrienden, je organisatie, je klanten of je concurrenten.
Vraag voor de klas: Kun je denkbeelden van mogelijke belangenconflicten bedenken die je zou kunnen hebben?
Klassendiscussie (10 minuten):
(5 minuten)
- Vraag: Waar zou je naar bronnen zoeken voor je artikel?
- Moedig de leerlingen aan om hun strategieën en ervaringen te delen bij het vinden van betrouwbare bronnen.
- Enkele ideeën: Schoolbibliotheek, bibliotheek in de stad, gemeente, provincie of regio, lokaal museum, kranten, online bronnen, lokaal archief.
(5 minuten)
- Vraag: Over welk onderwerp of welke persoon wil je schrijven voor je artikel?
- Enkele ideeën: Als studenten geen specifieke vrouw hebben die ze willen onderzoeken, kunnen ze hun eigen interesses verkennen om een opmerkelijke vrouw te vinden.
- Voorbeeld 1: Iemand die geïnteresseerd is in voetbal kan ervoor kiezen om te schrijven over het regionale of nationale vrouwenvoetbalteam.
- Voorbeeld 2: Iemand die geïnteresseerd is in muziek kan ervoor kiezen om te schrijven over een vrouwelijke muziekartiest uit de regio.
Introductie tot hulpmiddelen (10 minuten):
- Introduceer Gap Finder en leg uit hoe het helpt bij het identificeren van ontbrekende artikelen op verschillende taalversies van Wikipedia.
- Demonstreren hoe je categorieën kunt gebruiken om ontbrekende artikelen te vinden, bijvoorbeeld door de Friese en Nederlandse Wikipedia te vergelijken voor "20e-eeuwse Friese vrouwelijke kunstenaars."
Groepsactiviteit (6 minuten):
- Verdeel de leerlingen in kleine groepen.
- Elke groep verkent Gap Finder en zoekt in categorieën om potentiële artikelen te identificeren die verbetering of uitbreiding nodig hebben.
- Groepen bespreken hun bevindingen en selecteren één artikel dat zij veelbelovend vinden voor verdere ontwikkeling.
- Heb je een belangrijk artikel opgemerkt dat ontbreekt op jouw Wikipedia?
Enkele online bronnen (3 minuten) Pas dit aan naar je eigen context
- Wikimedia https://www.wikimedia.org/: https://www.dib.ie/
- Delpher https://www.delpher.nl: https://www.ainm.ie/
- De Krant van Toen
- Bibliotheek https://www.kb.nl/: https://www.oireachtas.ie/en/visit-and-learn/centenaries/bibliography/
- Huygens Instituut Resources https://www.huygens.knaw.nl/: https://about.jstor.org/oa-and-free/
Huiswerkactiviteit:
- Leerlingen onderzoeken individueel het gekozen artikel met behulp van de geïdentificeerde bronnen.
- Gebruik van enkele van de bronnen die we eerder hebben geïdentificeerd: bibliotheken, online bronnen voor biografieën en geschiedenissen.
- Ze evalueren de bestaande inhoud, citaties en de algehele kwaliteit van het artikel.
- Voeg enkele aantekeningen toe aan je sandbox voor het artikel, zodat we het in onze volgende les kunnen bekijken.
- Moedig het gebruik van de sandbox aan om te oefenen met werken op Wikipedia.
Opmerking: Moedig studenten aan om kritisch na te denken over de kwaliteit van de artikelen die ze kiezen, met de nadruk op het belang van het bijdragen van waardevolle en accurate informatie aan het Wikipedia-platform. Deze les is bedoeld om studenten in staat te stellen weloverwogen beslissingen te nemen over de artikelen die ze kiezen, en legt de basis voor hun komende onderzoeks- en schrijfactiviteiten.