Wikipedias in the languages of Russia/ba

Other languages:

English · башҡортса · буряад · олык марий · русский · саха тыла · татарча / tatarça · удмурт · українська · чӑвашла · эрзянь

Рәсәй халыҡтары википедиялары

“	Кеше менән ул аңлаған телдә һөйләшкәндә, башы менән һөйләшәһең. Кеше менән уның туған телендә аралашҡанда - йөрәгенә мөрәжәғәт итәһең.^[1]	”
— Нельсон Мандела

“	"Телде һәм мәҙәниәтте һаҡлау өлкәһендәге парадокс шунан ғибәрәт - улар фәҡәт үҙгәрештәр арҡаһында ғына һаҡлана ала. Тик үле (юҡҡа сыҡҡан) мәҙәниәт һәм телдәрҙе генә үҙгәтеүҙәр хәүефенән тулыһынса һаҡлап була."^[2]	”
— Annika Pasanen, Janne Saarikivi

“	"Әлегә бөгөн ҡулланылған яҡынса 7000 телдең ... 5 проценттан кәмерәгенең ... мәғлүмәт цифрлашҡан заманда ла йәшәрлек мөмкинлеге бар. ... Был тикшеренеүҙең төп һөҙөмтәһен, алдан ҡыҫҡаса йомғаҡлап, шулай күҙалларға була: Үҙ Википедияһы булмаған телдең киләсәктә лә һаҡланырына ышаныс юҡ юҡ— Андрас Корнай."^[3]	”
— Андраш Корнай

“	"Йәштәрҙең үҙҙәрен туған теле менән бер бөтөн итеп хис итеүе өсөн ошо тел менән бәйле булған ҡыҙыҡһыныу тыуҙырырлыҡ үрнәк кәрәк. Өйҙә һәм мәктәптә телде ҡулланыу мөхите етерлек түгел, үткәндәрҙе һағыныуға ҡоролған фольклор мәҙәниәте ҡыҙыҡһындырмай. Шулай ҙа, йәштәр мәҙәниәтен ситтән килтереп ҡороу ҡатмарлы — бары тик йәштәр генә үҙҙәренең мәҙәниәтен төҙөй һәм эйәреп ҡабатларлыҡ өлгө булдыра ала. Был модернизация кисереүсе ерле тел йөрөтөүселәр берекмәһенә ҙур ҡыйынлыҡтар менән янай, һәм был мәсьәләгә етди иғтибар кәрәк."^[4]	”
— Анника Пасанен, Янне Саарикиви

Был бит Рәсәй Федерацияһында рәсми төбәк йәки автохтон телдәрҙәге Википедия бүлектәренең үсешенә ярҙам күрһәтеү һәм уларҙы популярлаштырыу (Рәсәй телдәрендәге Википедияларҙы үҫтереү) проектына бағышлана. Берекмә әүҙем булып ҡалһын өсөн, уның мәҙәниәте бөтөн ысынбарлыҡтың материаль күрһәткесен интеграциялап һәм хәҙерге замандың барлыҡ ҡаршылыҡтарына адекват яуаптар табып, үҙгәреп (эволюционировать) торорға тейеш. Уның телендә бөтөн тейешле концепциялар сағылыш тапҡанда ғына был тормошҡа ашыр. Кешелектең белемен төрлө телдәрҙә мәғлүмәтләштереүҙе (документлаштырыуҙы) дәртләндереп, Википедия кешелек йәмғиәтенең әүҙем мәҙәни күп төрлөлөгөн һәм матди булмаған мираҫын һаҡлауға ярҙам итә.

Проекттың маҡсаты edit

Рәсәйҙең барлыҡ телдәренең заманса цифрлы (мәғлүмәтте һаҡлау технологияһы) барьерҙы артылыуын, цифрлы мөхит мөмкинлектәрен үҙенең йәшәү һәләтен арттырыу өсөн файҙалана башлауын хәстәрләү маҡсатында ошо телде белеүселәрҙең күпселеген Викимедиа проекттарына йәлеп итеү

Проекттың тәбиғәте edit

Викимедиа фонды кешелектә тупланған барлыҡ белемде һәр кеше ирекле ҡуллана алған донъя төҙөй башланы. Был:

бер генә белем дә юғалмағанда һәм
уларҙы һәр кем файҙалана алғанда ғына мөмкин буласаҡ.

Кешелек белемен һаҡлау Викимедиа хәрәкәтенең һәм Викимедиа йәмғиәтенең барлыҡ ағзалары өсөн уртаҡ булған ҡиммәттәрҙең береһе булып тора.

Рәсәй Федерацияһы буйынса милли региональ ойошма булараҡ, НП «Викимедиа РУ» Рәсәй Федерацияһында Викимедиа проекттарын урыҫ һәм башҡа милли телдәрҙә үҫтереүгә һәм ярҙам итеүгә тәбиғи өҫтөнлөк бирә.

Был проект Рәсәй Федерацияһындағы бөтөн автохтон һәм төп этник төркөмдәрҙең (бигерәк тә " үҙҙәренең үҙаллы милли дәүләте булмаған милләттәр" вәкилдәренә (англ.), глобалләшә барған донъяға ярашлы, милли телдәрен, традицион (йола, ғөрөф-ғәҙәт) белемдәрен һәм мәҙәни капиталын һаҡлау һәм әүҙемләштереү маҡсатында ынтылыш һәм тырышлыҡтарына ярҙам системаһын булдырыу өсөн тәғәйенләнгән.

Проекттың тасуирланыуы edit

Рус телендәге Проект:Разделы Википедии на региональных языках России адресы буйынса урынлашҡан был оҙайлы проект төрлө телдәрҙәге Википедияларҙы үҫтереү һәм популярлаштырыу мәсьәләләре буйынса рус теледә аралашыусы викимедиясыларҙың хеҙмәттәшлеге һәм уларҙы координациялау платформаһы булып тора. Ҡарағыҙ. проектта ҡатнашыусылар исемлеге

Унда иң яҡшы тәжрибәләр буйынса документтар, йыш бирелгән һорауҙар (ЧаВо), файҙалы исемлектәр, проект яңылыҡтары,

Википедияның бәләкәй һәм яңы бүлектәре өсөн белешмә (ингл.) * (рус.)
Берләшмәнең ҡеүәтен үҫтереү (ингл.) * (рус.)
Ойоштороу үҫеше (ингл.) * (рус.) кеүек Вики-Метала тәржемә ителгән мәҡәләләргә һылтанмалар бирелә.

Проект буйынса фекер алышыу өсөн хатлашыу һылтанмаһында айырым тармаҡ булдырылған.
Рәсми ярҙам формаһына шулай уҡ Викимедиа РУның Баш битендәге ҡалыбын һәм «Күп теллелек» проектын индерергә була.

Проекттың бурыстары edit

Основная статья: Wikipedias in the languages of Russia/ActionPlan/ru

Ҡатнашыусыларҙың һәм төркөмдәрҙең үҫешенә ярҙам итеү
Википедияларҙың барлығын һәм әһәмиәтен күрһәтеү
Википедияларҙы файҙаланыусылар һанын арттырыу
Булған ҡулланыусыларҙы Википедияларға мөхәррирләүселәр итеп ылыҡтырыу

Шулай уҡ ҡарағыҙ edit

Википедия бүлектәре буйынса таблицалар
Аналитика (русcа-инглизcә)
Уҡыусылар (русcа-инглизcә)
Яңылыҡтар бюллетене (русcа-инглизcә)
- Яңылыҡтар бюллетененә яҙылыу бите (русcа-инглизcә)
Үҙ Википедияғыҙ тураһында һөйләгеҙ - (ru) * (en)
«Башҡортостан викимедиясылары» төркөмө

Файҙалы һылтанмалар edit

Category:Education * Category:Learning Pattern Library * Category:Best practices documentation
Рәсәй халыҡтары телдәрендәге Википедияларҙы үҫтерү проекты ҡатнашусыларын берләштерүсе рус телле төркөмдәребеҙҙе (Vk.com һәм Facebook.com) ҡарағыҙ

Иҫкәрмәләр edit

↑ (Russian) "Если ты говоришь с человеком на том языке, который он понимает, ты говоришь с его головой.
Если ты говоришь с человеком на его родном языке, ты говоришь с его сердцем."
↑ (Russian) "Парадокс сохранения культуры и языка заключается в том, что они сохраняются исключительно путем изменения. Только мертвые языки и культуры можно полностью обезопасить от перемен", from Замятин К., Пасанен А., Саарикиви Я. "Как и зачем сохранять языки России"./ Часть I. Многоязычное общество и многоязычный индивид. Глава "Изменяющаяся роль языков", 35 с.
("Рәсәйҙә телдәрҙе нисек һәм ни өсөн һаҡларға". / I баб - "Күп телле йәмғиәт һәм күп телле индивид", "Телдәрҙең үҙгәреүсе роле" өлөшө, 35 б.)
↑ "Of the approximately 7,000 languages spoken today ... less than 5% ... can still ascend to the digital realm. ... To summarize a key result of this study in advance: No wikipedia, no ascent."Digital Language Death by András Kornai
↑ (Russian) "Для того, чтобы отождествлять себя с родным языком, молодежи требуются привлекательные образцы для подражания, связанные с этим языком. Такие сферы употребления языка, как дом и школа, уже не вполне достаточны, ностальгирующая по прошлому фольклорная культура нисколько не привлекает. Однако молодежную культуру сложно конструировать извне — только молодежь может сама создавать свою культуру и образцы для подражания. Это представляет большую трудность для модернизирующегося сообщества носителей локального языка, на которую следует обращать внимание.", из Замятин К., Пасанен А., Саарикиви Я. "Как и зачем сохранять языки России"./ Часть III. "Пути сохранения языков под угрозой исчезновения. Практические советы", Глава "Преподавание на языке меньшинства в школе", раздел "Что кроме школы и после школы?", 162 с.
("Рәсәйҙә телдәрҙе нисек һәм ни өсөн һаҡларга". / III баб - "Юҡҡа сығыу хәүефе янаған телдәрҙе һаҡлау юлдары", "Мәктәптә аҙсылыҡ телендә уҡытыу" өлөшө, "Мәктәптән тыш һәм мәктәптән һуң нимә?" бүлеге, 162 б.)

[1] (Russian) "Если ты говоришь с человеком на том языке, который он понимает, ты говоришь с его головой.
Если ты говоришь с человеком на его родном языке, ты говоришь с его сердцем."

[2] (Russian) "Парадокс сохранения культуры и языка заключается в том, что они сохраняются исключительно путем изменения. Только мертвые языки и культуры можно полностью обезопасить от перемен", from Замятин К., Пасанен А., Саарикиви Я. "Как и зачем сохранять языки России"./ Часть I. Многоязычное общество и многоязычный индивид. Глава "Изменяющаяся роль языков", 35 с.
("Рәсәйҙә телдәрҙе нисек һәм ни өсөн һаҡларға". / I баб - "Күп телле йәмғиәт һәм күп телле индивид", "Телдәрҙең үҙгәреүсе роле" өлөшө, 35 б.)

[3] "Of the approximately 7,000 languages spoken today ... less than 5% ... can still ascend to the digital realm. ... To summarize a key result of this study in advance: No wikipedia, no ascent."Digital Language Death by András Kornai

[4] (Russian) "Для того, чтобы отождествлять себя с родным языком, молодежи требуются привлекательные образцы для подражания, связанные с этим языком. Такие сферы употребления языка, как дом и школа, уже не вполне достаточны, ностальгирующая по прошлому фольклорная культура нисколько не привлекает. Однако молодежную культуру сложно конструировать извне — только молодежь может сама создавать свою культуру и образцы для подражания. Это представляет большую трудность для модернизирующегося сообщества носителей локального языка, на которую следует обращать внимание.", из Замятин К., Пасанен А., Саарикиви Я. "Как и зачем сохранять языки России"./ Часть III. "Пути сохранения языков под угрозой исчезновения. Практические советы", Глава "Преподавание на языке меньшинства в школе", раздел "Что кроме школы и после школы?", 162 с.
("Рәсәйҙә телдәрҙе нисек һәм ни өсөн һаҡларга". / III баб - "Юҡҡа сығыу хәүефе янаған телдәрҙе һаҡлау юлдары", "Мәктәптә аҙсылыҡ телендә уҡытыу" өлөшө, "Мәктәптән тыш һәм мәктәптән һуң нимә?" бүлеге, 162 б.)

[1]

[2]

[3]

[4]