Wikimedia Summit 2022/Reports/WMTurkic
- Hazırlayan: Kurmanbek
- Yazım: 1 Ekim 2022, İstanbul/Türkiye
Giriş edit
Almanya’nın başkenti Berlin’de gerçekleştirilen Wikimedia Summit 2022’ye Wikimedia Topluluğu Türk Dilleri Kullanıcı Grubu’nu temsilen katıldım. Bu zirve benim ilk uluslararası Wikimedia etkinliğim, aynı zamanda ilk yurtdışı deneyimim olmuş oldu. Zirve süresince dünyanın çok farklı yerlerinden, çok farklı kültürlere sahip birçok insan tanıdım. Bu insanlarla iletişim halinde kalıp topluluklar ve Vikipedi diller arasında çeşitli etkinlikler yapabileceğimiz hakkında konuşmalarımız ve çeşitli bilgi ve deneyim alışverişlerimiz oldu.
Wikimedia Topluluğu Türk Dilleri Kullanıcı Grubu’na olan ilgi ve alaka oldukça pozitifti. Temsilen katıldığım oturumların yanı sıra, sosyal olarak Türk kültüründen de bazı güzel örnekler vererek diğer ülke ve topluluklardan gelen kullanıcılarla da hoş ve eğlenceli zamanlar geçirdik. Gelecekte tekrardan bu tarz zirve ve etkinliklere katılmayı heyecanla bekliyor, bu sebeple kullanıcı grubumuzun ve iş birliği alanlarının her geçen gün gelişmesini diliyorum :)
Zirve edit
Zirve toplam 3 gün sürecek şekilde planlanmıştı. Bu 3 günün her saati, her dakikası dolu dolu geçti. Genel oturumların yanı sıra onlarca farklı temadaki küçük oturumlarla da bu konular hakkında farklı kullanıcılarla fikir alışverişleri ve çeşitli tartışmalar yaptık.
Birinci gün edit
İlk gün zirve hakkında genel bilgi verildi ve konuşmacılar kendilerini tanıtan birkaç sunum yaptılar. Ondan sonra 11.30 - 13.00 saatleri arasında Hareket Stratejisi ile ilgili çalışmaların tanıtılması ve kullanıcıların önerileri, istekleri vb. gibi tartışma konuları işlendi. Günün geri kalan saatleri ise diğer toplulukların üyeleriyle tanışmamız için bize ayrıldı.
İkinci gün edit
İkinci gün, Hareket Stratejisini; tüzük oluşturulması, tematik ve bölgesel hubların hareketteki rollerinin tartışılması ve son olarak gelir ve kaynaklarla ilgili stratejilerin belirlenmesi olmak üzere üç farklı ayakta inceledik.
Wikimedia Hareketi’nin oluşturulması hakkında konuşan Kaarel, mevcut çeşitlilik ve karmaşıklığı bir harekete çevirecek olan Hareket Bildirgesi’nin öneminden bahsetti. Bu bildirgeyle beraber 2030 vizyonunun tüm özgür bilgilerin temel altyapısı haline gelebileceğini söyledi. Ayrıca devam eden çeşitli tartışmalara istinaden Kaarel, hareket tüzüğünün ilkeleri, amacı ve önerilen yapısı olmak üzere üç temel sütununu da ortaya koydu.
İlkeler
- Kapsayıcılık ve karar verme: Wikimedia Hareketi’nin farklı kültürler ve bakış açıları gibi zenginliklerle birlikte oluşması için gerekli süreçlerin, uygulamaların ve oluşumların gelişmesi hakkındadır.
- Eşitlik ve güçlendirme: Hareket içinde eşitlik için çabalama, Wikimedia paydaşlarının herkes için adil davranması gerektiği hakkındadır.
- Yerindelik ve öz yönetim: Hareket içerisinde tüm Wikimedia Hareketi’nin kapsayacak şekilde mümkün olduğunca veya yerel düzeyde en hızlı şekilde katılımcıların da görüş bildirerek karar alma mekanizmasının geliştirilmesi hakkındadır.
Amaç
Amaç, tüzüğün, roller ve sorumlulukların hareket içinde karar alma mekanizmasının nasıl dağıtıldığı hakkında ortak bir anlayış ve netliği teşvik edebilen ortak bir anlaşmanın oluşturulmasıdır.
Yapı
Önerilen mevcut yapı;
- Önsöz: Hareket ve Tüzük nedir?
- Değerler ve İlkeler: Hareketin temel değerleri ve ilkeleri nelerdir?
- Roller ve Sorumluluklar: Mevcut ve gelecekteki hareketin rolleri ve sorumlulukları nelerdir?
olmak üzere üç ayrı başlıktan oluşmaktadır.
Hareket için gelecek yönetişim senaryoları edit
Kaaren’in bu sunumunu dinledikten sonra yine çeşitli temalarda farklı gruplara ayrıldık. Ben, “Hareket için gelecek yönetişim senaryoları” adlı temayı seçtim ve ona katıldım.
Burada, NE?, NE OLMUŞ? ve NE OLACAK? Sorularını kendimize sorarak bunları oda içerisindeki kullanıcılarla ve etkinliğe hibrit olarak katılanlarla paylaştık. Daha sonra belirsizliklerin tanımlanması ve önceliklendirilmesi hakkında bize verilen bazı konularda oy kullandık. Ben “teknolojik değişiklikler” başlığı altında oyumu kullandım. Ardından insanlar seçtikleri konular hakkında kendi fikirlerini belirttiler. Örneğin bir kullanıcı, vandalizmin projeleri nasıl etkilediğinden bahsederken, diğer kullanıcı ise internet erişiminin günümüzde aracısız bir hale gelmesinden (kontrol edilemeyen platformlardan (sesli asistan yoluyla vb.) Vikipedi’ye erişilmesi gibi) bahsetti.
Ne şanslıyız ki Kaarel’da bizimle aynı grupta yer aldı. Kaarel özetle; bu değişikliklerin oldukça fazla enerji ve zaman gerektirdiğini bilmemiz gerektiğine, bu sebeple hareketi tüketmemek için diğer kilit konulara odaklanmamız gerektiğini söyledi.
Zirvenin cumartesi günkü toplantıları bitince hep beraber Akşam Berlin’de bir eğlenceye katıldık. Orada da Wikimedia Topluluğu Türk Dilleri Kullanıcı Grubu’nu temsilen katıldığım için diğer topluluk ve kullanıcılarla fikir ve iş birliği alışverişleri üzerine konuşmalar gerçekleştirdim. Ardından hayatımda ilk defa bu kadar eğlendiğimi hissettiğim harika bir geceye tanık oldum :)
Üçüncü gün edit
Zirvenin son günü, yine bizi çeşitli temalardaki küçük gruplar ayırdılar. Ben “Video, araştırma ve sosyal” isimli gruba katıldım. Bu grupta, video ve resim gibi medyaların, kullanıcı hareketlerinin ve sosyal medyadan yararlanma gibi konular hakkında fikir alışverişleri yapıldı. Örneğin bize iyi bir örnek olarak Wikimedia Deutschland’ın Twitch kanalı olduğunu ve oradan zaman zaman yayınlar yapıldığı gösterildi. Bunun üzerine odadaki herkes gibi ben de Türkçe Vikipedi ve/veya WMTurkic için böyle bir şey yapabileceğimizi ve oldukça etkin olabileceğini düşündüm. Zira hem Türkçe Vikipedi’yi, hem de WMTurkic topluluğumuzu sosyal medya kanallarıyla tanıtmaya ihtiyacımız var.
Tüm bu konuşmalar sürerken ben de söz alarak; Wikimedia Commons arayüzünün yeni kullanıcılar için oldukça zor olduğunu, medya yüklemeyi çözemedikleri için vazgeçtikleri ve heveslerinin kırıldığından bahsettim. Ayrıca biz devamlı nasıl medya yükleneceğini öğretsek de bir süre sonra insanların aklında kalmadığını da söyledim.
İlerleyen dakikalarda konu teknolojinin kullanımına geldiğinde yine söz alarak; Wikimedia Commons’a bir fotoğraf yüklendiği zaman, fotoğrafın EXIF bilgilerinden, görsel içinde yer alan objelerden bize yapay zekâ ile kategori tahmini vermesinin işimizi oldukça kolaylaştıracağından bahsettim. Ardından grup toplantısı sona erdi.
Kapanış konuşmasında, zirvede görev alan kişiler ve bazı kullanıcılar, hislerini paylaştılar. Daha sonra bize bir form vererek, adına katıldığımız topluluğun Wikimedia Hareketi’nin oluşturulmasında nasıl yardımcı olabileceğini belirtmemizi istediler. Ben, Wikimedia Topluluğu Türk Dilleri Kullanıcı Grubu’nu temsilen katıldığım için, diller ve kültürler arası iş birlikleri, ortak hibe başvuruları, faaliyetlerin desteklenmesi, çeşitlendirilmesi ve kendi bölgemizde uygulanması, bilgi alışverişleri, idari faaliyet ortaklıkları ve yeni etkinliklerin oluşturulmasında rol alabileceğimizi belirttim. Bunun yanında, Türkçe Vikipedi ve eski bir Wikimedist olarak kendimden de bir şeyler kattım. Örneğin Türkçe Vikipedi olarak, liselerde ve üniversitelerde Viki Kulüpler kurabileceğimizden, bilgi alışverişleri, Creative Commons lisansının tanıtılması ve uygulanma alanlarının genişletilmesi vb. gibi konularda katkı sağlayabileceğimizi belirttim.
Sonuç edit
Sonuç olarak, Wikimedia’nın ne kadar büyük olduğunu, hiç adını duymadığımız topluluklar ve bunların etkin kullanıcıları olduğunu, bu toplulukların iş birliklerine her zaman olumlu ve heyecanlı baktıklarını öğrendim. Ayrıca Wikimedia Hareketi’nin oluşumunun yalnızca belirli bir kullanıcı topluluğunun görüşleriyle değil, tüm Wikimedia kullanıcılarının görüşleriyle tamamlanmasının istendiğini gördüm. Üyesi olduğum topluluklar adına konuşursam, Wikimedia Hareketi’nin hem Wikimedia Kullanıcı Grubu Türkiye hem de Wikimedia Topluluğu Türk Dilleri Kullanıcı Grubu adına oldukça olumlu sonuçları olacağını düşünüyorum.
İlk yurt dışı seyahatimi böylesine güzel bir etkinlikle yaşadığım için oldukça mutlu olduğumu, Wikimedia Topluluğu Türk Dilleri Kullanıcı Grubu’nu en iyi şekilde temsil ettiğimi düşünmekle beraber büyük bir onur ve heyecan duyduğumu da belirtmek isterim. Daha nice etkinliklerde Wikimedia Topluluğu Türk Dilleri Kullanıcı Grubu ve Wikimedia Türkiye Kullanıcı Grubu’nu temsil edebilmek dileğiyle.
With love from the whole Turkic world and Türkiye!