Strategy/Wikimedia movement/2018-20/2019 Community Conversations/Resource Allocation/fa

بررسی

توصیه ها

تحول

گزارش ها

سوالات متداول

Scoping format

حوزه بررسی شما چیست؟

ما در حال بررسی جنبه‌هایی از یک سیستم تخصیص منابع آتی هستیم که در ادامه آورده شده است. در وهله اول، سؤالات بسیار گسترده و ساختاری در این خصوص وجود دارد: ساختارهایی برای تخصیص منابع تصمیم‌گیری و قدرت ارزش‌ها و اصول (هدف) علاوه بر این، به بررسی جنبه‌های خاص‌تری نیز می‌پردازیم که باید آنها را هم مد نظر قرار دهیم یا در موردشان تصمیم‌گیری کنیم: جوامعی که کنار گذاشته شده‌اند کاربر/دریافت‌کنندگان نوآوری تقویت منابع (پایداری) تأثیر (جنبش و جامعه) مسئولیت‌پذیری این موضوعات بطور مستقیم در محدوده سؤالات زیر می‌گنجند. تعریف منابع در تحقیق ما بسیار اهمیت دارد. از نظر ما "تخصیص منابع" عبارت است از تخصیص مجموعه کوچکی از منابع که می‌توانند (یا باید) توسط سیستم جنبش ویکی‌مدیا (Wikimedia) برای پشتیبانی از جهت‌گیری راهبردی (Strategic Direction) برای سال 2030 اختصاص داده شوند. ما منابعی را که نمی‌توان آنها را برای پشتیبانی از جهت‌گیری راهبردی مذکور اختصاص داد ( مثلا کمک‌های مالی ارائه شده توسط مؤسساتی بجز ویکی‌مدیا، زیرا این نوع کمک های مالی معمولاً محدود است؛ زمان داوطلبانه و غیره) یا آن دسته از منابع مالی را که محدودیت‌های قانونی محلی دارند ( مثلا هزینه‌های عضویت، کمک‌های مالی مستقیم از راهی بجز بنر سایت و موارد اهدایی)، مورد بررسی قرار نخواهیم داد. موارد زیر، منابعی هستند که آنها را در حوزه تحقیقات خود و با قدری احتیاط مورد بررسی قرار خواهیم داد: منابع پولی کمک‌های مالی توسط بنیاد ویکی‌مدیا یا سایر نهادهای وابسته به ویکی‌مدیا تمام وجوه جمع‌آوری شده از طریق آگهی‌ها در وب‌سایت‌های ویکی‌مدیا هشدار: این مورد با مورد مربوط به کارگروه ویژه جریان‌های درآمدی (Revenue Streams Working Group) نقاط مشترک دارد. ما می‌خواهیم آینده‌نگر باشیم و اذعان می‌کنیم که ممکن است در آینده منابع پولی جدیدی در دسترس قرار بگیرد. منابع غیرپولی: ظرفیت هشدار: این مورد با مورد مربوط به کارگروه ویژه ظرفیت‌سازی (Capacity Building Working Group) نقاط مشترک دارد. کارکنان هشدار: ما همچنان در مورد این منبع بحث می‌کنیم، زیرا کاملاً مشخص نیست که آیا منظور از واژه "کارکنان" به عنوان یک منبع، پول برای استخدام کارکنان است یا منظور خود FTEهها است . علامت تجاری هشدار: این مورد با مورد مربوط به کارگروه ویژه نقش‌ها و مسئولیت‌ها (Roles & Responsibilities Working Group) نقاط مشترک دارد. زیرساخت پلتفرم هشدار: اینکه آیا این منبع در محدوده تحقیقات ما می‌گنجد یا خیر، موضوعی است که هنوز مورد بحث است، زیرا با اینکه فعال‌سازی بخش "دانش به عنوان خدمات (Knowledge-as-a-Service)" در جهت‌گیری راهبردی اهمیت دارد، اما در حال حاضر چندان واضح و مشخص نیست که این منبع چگونه باید اختصاص داده شود. این مورد با مورد مربوط به کارگروه ویژه فناوری (Technology Working Group) نقاط مشترک دارد.

Talk

وضعیت فعلی چگونه است؟

در حال حاضر بنیاد ویکی‌مدیا در این جنبش، نقطه اصلی تخصیص منابع جهانی است. بیشتر درآمدها به‌ صورت مرکزی جمع‌آوری می‌شوند و در جوامع به ثبات رسیده‌ای که دارای منابع خوبی هستند، هزینه می‌گردد. بودجه فعلی بنیاد ویکی‌مدیا 92 میلیون دلار آمریکا است. حدود 150 نهاد وابسته نیز موافقت‌نامه‌هایی را منعقد کرده‌اند که به آنها اجازه می‌دهد که از علامت تجاری بنیاد ویکی‌مدیا استفاده کنند. این موافقت‌نامه‌ها پشتیبانی از مأموریت جهانی بنیاد ویکی‌مدیا را سامان‌دهی می‌کنند. بعضی از بزرگترین نهادهای وابسته به این بنیاد عبارتند از ویکی‌مدیای آلمان، ویکی‌مدیای سوئد، ویکی‌مدیای اندونزی، ویکی‌مدیای بریتانیا و ویکی‌مدیای فرانسه. بودجه ویژه اهدای کمک‌های مالی توسط بنیاد ویکی‌مدیا از سال 2013 تا کنون، سالانه مبلغی حدود 7 میلیون دلار بوده است. بنیاد ویکی‌مدیا در سال 2018، بیش از 400 کمک مالی اهدا کرد. اگرچه 272 مورد از این کمک‌های مالی به جوامع نوظهور اختصاص داده شد، اما فقط حدود 30% پول به این جوامع رسید؛ این یک افزایش 50 درصدی در مقایسه با سال 2013 است که در آن حدود 20% از پول به جوامع نوظهور اختصاص یافت، . اکثر نهادهای جدیدتر وابسته به این بنیاد، در سال‌های اول کار خود هیچ‌گونه حمایتی دریافت نمی‌کنند و معتقدیم که این امر بیش از آنکه ناشی از دلایلی مانندعدم نیازباشد، ناشی از یک مشکلی ساختاری است. در نتیجه، ساختارها و فرآیندهای قبلی ما در حال حاضر تمرکز قدرت و پول را در این جنبش تقویت می کنند. ما تا رسیدن به یک مدل عادلانه برای تخصیص منابع فاصله زیادی داریم و صرف افزایش دسترسی به پول یا کمک‌های مالی برای این منظور کافی نخواهد بود. ما به اندازه کافی از فرایند ظرفیت‌سازی برای جذب، استفاده و گزارش‌دهی در مورد منابع، پشتیبانی نکرده‌ایم. بیشتر پول این جنبش حاصل پول‌های اهدایی اهداکنندگان شخصی است. این جنبش به عنوان اولین گام به‌سوی پاسخگویی بهتر، اقدامات، ساختارها و مدل‌های مشارکت و همکاری را معرفی کرده است. با این حال، امروزه سیستم کمک مالی بنیاد ویکی‌مدیا عمدتاً منفعل است و نقش مسئول و مباشر پول این جنبش را ایفا می‌کند. اما از این سیستم انتظار می‌رود که بنیادی برای اهدای کمک‌های مالی باشد و علاوه بر این، تصمیمات راهبردی و تصمیمات مبادلاتی اتخاذ کند، و موضوعات یا مخاطبان را اولویت‌بندی کند. این دو نقش انتظارات متضادی را ایجاد می‌کنند. نقش منفعل به عنوان مباشر به این معنی است که نمی‌توان به راحتی منابع را به بخش‌هایی که دارای اولویت هستند (یعنی جوامع یا موضوعات به حاشیه رانده شده)، هدایت کرد. ما اکنون از طریق بررسی راهبردها، فرصت مهمی را در اختیار داریم تا سیستم تخصیص منابع را به گونه‌ای که به ما در دستیابی به برابری دانش و همچنین دستیابی به "دانش به ‌عنوان خدمات" کمک کند، مجددا طراحی کنیم. بررسی راهبردها، فرصتی مناسب برای ایجاد تغییراتی بنیادی در جنبش ما وهمچنین فرصتی مناسب برای بررسی سند چشم‌انداز و به‌عنوان راهنمایی است که دائماً در حال توسعه است و به‌طور پیوسته اطلاعات جامعه را در طول این فرآیند بررسی راهبرد بازتاب می‌دهد.

Talk

چرا این حوزه؟

ما باور داریم که برای دستیابی به جهت‌گیری راهبردی سال 2030 خود، به ایجاد نظامی عادلانه برای تخصیص منابع نیاز داریم. اگرچه تعاریف زیادی از واژه عدالت وجود دارد، اما برداشت ما این است که عدالت یا تساوی حقوق مواردی از قبیل فرصت‌ها ( مثلا فرصت دسترسی به سیستم‌ها و منابع)، قدرت ( مثلا توانایی تصمیم‌گیری در مورد منابع، توانایی تغییر فرهنگ) و بازده را در بر می‌گیرد. ما تاکنون به‌عنوان رویکرد اصلی برای دستیابی به عدالت به موضوع دسترسی ( مثلا اینکه "هرکسی بتواند درخواست کمک مالی کند") اتکا کرده‌ایم، اما اعتقاد داریم که این روش برای آینده کافی نخواهد بود. ما در بررسی سیستم‌ها و ساختارهای آتی، ارزش عدالت را به همراه سایر ارزش‌ها نظیر شفافیت، پایداری و نوآوری در خصوص چگونگی تخصیص منابع را در اولویت قرار خواهیم داد. موفقیت عبارت است از تحقق جهت‌گیری راهبردی ("بنیاد ویکی‌مدیا تا سال 2030 به زیرساخت ضروری اکوسیستم دانش آزاد تبدیل خواهد شد و هرکسی که با چشم‌انداز ما هم‌نظر باشد قادر به پیوستن به ما خواهد بود").

Talk

Scoping questions

پرسش‌های کلیدی حوزه «کارگروه» چیست؟

تخصیص منابع چگونه می‌تواند از ساختارهای توانمندکننده نقش‌آفرینان مختلف در جنبش بلندمدت دانش آزاد، حمایت کند؟ قدرت چگونه به تخصیص منابع پیوند می‌یابد و چگونه می‌توانیم از تخصیص منابع برای ایجاد تغییر بهره بگیریم؟ چه کسی در خصوص تخصیص منابع در درون جنبش تصمیم‌گیری می‌کند؟ این تصمیمات باید چگونه اتخاذ شوند (از لحاظ ساختارها، معیارها، اولویت‌ها، پاسخگویی)؟ معیارهای تصمیم‌گیری و اولویت‌ها چگونه تعیین می‌شوند؟ چگونه می‌توانیم "جوامعی را که توسط ساختار‌های قدرت و امتیازات طبقاتی نادیده گرفته شده‌اند" در تصمیم‌گیری‌ها بگنجانیم؟ هدف از سیستم تخصیص منابع در کل جنبش چیست؟ ارزش‌ها و اصول حاکم بر سیستم تخصیص منابع باید چه باشند تا از سیستم به منظور تخصیص عادلانه منابع در جنبش حمایت نمایند؟ آیا ارزش‌های سیستم سلسله مراتب دارند؟ اگر تعارض رخ دهد، چه می‌شود؟ چگونه می‌توانیم اطمینان حاصل کنیم که منابعی که تخصیص می‌دهیم، در دستیابی به جهت‌گیری راهبردی برای تبدیل شدن به زیرساخت‌ ضروری دانش آزاد، از جمله دستیابی به برابری دانش و "دانش به عنوان خدمات" به ما کمک خواهد کرد؟ جهت‌گیری راهبردی اولویت را به "جوامعی که نادیده گرفته شده‌اند..." می‌بخشد، این جوامع کدامند؟ باید به سراغ چه کسی برویم و این کار را بر اساس چه اصولی انجام دهیم؟ چه کسی باید منابع را دریافت ‌کند ؟ مرزها را چگونه تعیین می‌کنیم، چه کسی یا چه چیزی داخل این مرزها گنجانده می‌شود؟ آیا قوانین مربوط به اکوسیستم گسترده‌تر دانش آزاد برای جنبش ویکی‌مدیا در مقایسه با نهادها/جوامع تفاوت دارد؟ چگونه می‌توانیم از طریق تخصیص منابع، نوآوری لازم برای دستیابی به هدف سال 2030 را ایجاد کنیم؟ چگونه بین نیاز به نوآوری و حمایت از اقدامات موجود تعادل برقرار کنیم؟ چگونه می‌توانیم نوآوری را به وسیله طیف وسیعی از جوامع و برای خود این جوامع ایجاد کنیم؟ منابع تخصیص‌یافته به چه صورت منابع آینده (پایداری) را تضمین می‌کنند؟ چگونه می‌توان ظرفیت‌سازی (جهت پایداری) را با تخصیص منابع تلفیق کرد؟ در خصوص بُعد مالی: چگونه از بودجه موجود برای تهیه بودجه آینده استفاده کنیم؟ تفاوت‌های زمینه‌ای که باید برای این فرایند در نظر بگیریم چیست و آیا این فرآیند برای جوامع نوظهور و غیرنوظهور متفاوت خواهد بود؟ منابع تخصیص یافته در جوامع ما و در جهان باید چه تأثیری را پدید بیاورند؟ تأثیرات ایجاد شده در درازمدت را چگونه مورد سنجش قرار می‌دهیم؟ چگونه می‌توانیم بین نیاز به سنجش زمینه‌ای و انسجام در سراسر این جنبش تعادل برقرار کنیم؟ چگونه می‌توانیم اطمینان حاصل کنیم که تخصیص منابع ما به‌عنوان یک کاتالیزور عمل می‌کند و منجر به تغییر بیشتر و سریع‌تر دانش در طول زمان می‌شود (و چگونه می‌توانیم اطمینان حاصل کنیم که منابع این جنبش تنها منابعی نیستند که مورد استفاده قرار می‌گیرند)؟ چگونه اطمینان حاصل کنیم که تأثیر کلی بر جامعه مثبت است؟ ما در قبال چه کسی پاسخگو هستیم و پاسخگویی را چگونه سامان‌دهی می‌کنیم؟

Talk