Karta Ruchu/Słowniczek pojęć

This page is a translated version of the page Movement Charter/Glossary and the translation is 98% complete.

Outdated translations are marked like this.

These supplementary documents are provided by the Movement Charter Drafting Committee for information purposes, and to provide further context on the Wikimedia Movement Charter’s content. They are not part of the Charter, and therefore are not included in the ratification vote, but they have been developed during the course of the MCDC’s research and consultation process. They include several types of documents:

Information on topics related to the Charter.
Suggestions for policy or process development or consideration by the Global Council after the Charter is ratified.
Processes related to the Charter ratification vote.

Alongside the publication of the final Movement Charter version on June 10, 2024, these supplementary documents were updated on June 18, 2024.

Odpowiedzialność za opiekę

"Odpowiedzialność za opiekę" formalizuje i opisuje relacje między organizacjami a społecznościami Ruchu Wikimedia, którym owe organizacje służą. Obejmuje ona między innymi: zapewnienie inkluzywnego i zróżnicowanego środowiska pracy dla członków społeczności Ruchu Wikimedia; wspieranie działań Ruchu Wikimedia w projektach Wikimedia online; prowadzenie prac mających na celu wspieranie inicjatyw wolnej wiedzy wspólnie z takimi społecznościami; oraz służenie jako pośrednik między takimi społecznościami a ogółem społeczeństwa.

Społeczność

Grupa osób aktywnych w projektach Wikimedia lub wspierających je na różne sposoby (rzecznictwo, organizacja wydarzeń, koordynacja itp.). Osoby te są ogólnie określane jako wikimedianie.

Treści

Każdy materiał dodany, usunięty, zmieniony, poprawiony, edytowany, usunięty lub w inny sposób zmodyfikowany przez zarejestrowanego lub niezarejestrowanego użytkownika przy użyciu dowolnego interfejsu użytkownika, który powoduje zmianę dowolnego aspektu projektu Wikimedia.

Równość

Równość jest próbą zapewnienia, że różne cechy każdej ze stron są w danej sytuacji sprawiedliwie rozpoznawane i doceniane. Obejmuje to uznanie okoliczności i barier, które wpływają na możliwości stron, uniemożliwiając im osiągnięcie tych samych celów. Równości nie osiąga się jednakowym traktowaniem wszystkich.

Wolna wiedza

Wolna wiedza, otwarta wiedza oraz wolna i otwarta wiedza to bezpłatna i otwarcie licencjonowana wiedza, którą można wykorzystywać, ponownie wykorzystywać i rozpowszechniać bez ograniczeń finansowych, społecznych lub technologicznych.

Pozyskiwanie funduszy

Fundraising / pozyskiwanie funduszy to działanie polegające na poszukiwaniu i pozyskiwaniu darowizn. W niniejszej Karcie termin "fundraising" jest używany do opisania procesu pozyskiwania darowizn pieniężnych od niezależnych organizacji i indywidualnych darczyńców. Termin ten obejmuje dotacje udzielane przez strony trzecie, często w celu wsparcia określonych celów.

Inne sposoby pozyskiwania pieniędzy można znaleźć w sekcji Generowanie przychodów.

Inkluzywność

Działanie mające na celu zmniejszenie wykluczenia i dyskryminacji (w tym między innymi ze względu na wiek, klasę społeczną, pochodzenie etniczne, religię, płeć, orientację seksualną) zarówno przez jednostki, jak i grupy, przebiegające poprzez modyfikację ustaleń, zasad i struktur w celu stworzenia warunków dla pojawienia się różnorodności.

Generowanie przychodów

Generowanie przychodów to proces pozyskiwania funduszy na wsparcie jednego lub więcej aspektów ruchu. Niektóre przykłady generowania przychodów to:

fundraising (pozyskiwanie funduszy)
- w tym dotacje przekazywane przez strony trzecie (nieograniczone w sposobie wydatkowania lub wspierające określone cele), duże darowizny lub wydarzenia związane z pozyskiwaniem funduszy,
składki członkowskie w podmiotach afiliowanych

Powiązane z generowaniem przychodów są "darowizny rzeczowe", gdy organizacja lub osoba fizyczna świadczy usługi i / lub przekazuje przedmioty fizyczne bez opłat lub pobierając obniżoną opłatę. Przykłady mogą obejmować:

sale konferencyjne lub przestrzeń biurową
dostęp do Internetu; oraz
bezpłatny dostęp do materiałów archiwalnych.

Zasoby

Zasoby to zapasy materiale lub podaż pieniędzy, materiałów, personelu, wiedzy lub innych aktywów, z których może korzystać osoba lub organizacja w celu skutecznego funkcjonowania.

W przypadku ruchu Wikimedia zasoby obejmują:

aktywa pieniężne uzyskane poprzez generowanie przychodów;
ludzi (w tym ich czas, wysiłek i możliwości; bardzo dużą liczbę wolontariuszy, którzy napędzają Ruch; oraz niewielką liczbę opłacanych pracowników, którzy wspierają wolontariuszy);
reputację ruchu Wikimedia oraz jego projektów i działań jako źródła wiedzy udostępnianej światu w sposób wolny i otwarty;
treści projektów Wikimedia opracowywane i zarządzane przez wolontariuszy;
fizyczną pamięć masową przechowującą oprogramowanie i treści projektów Wikimedia; oraz
dokumentację edukacyjną i informacyjną wspierającą projekty i inne działania Ruchu.

Interesariusze

Każda osoba lub grupa, niezależnie od tego, czy jest wolontariacka, czy nie, która inwestuje kapitał ludzki, finansowy lub inny w organizację, która może wpływać na realizację celów organizacji lub na którą realizacja tych celów ma wpływ.

W niniejszej Karcie "interesariusze" to osoby lub grupy, które mają udział w realizacji wizji Ruchu Wikimedia. Dokładniej, termin ten obejmuje społeczności online i offline, zorganizowane grupy, takie jak podmioty afiliowane, Wikimedia Foundation oraz członków szerszego ekosystemu informacji online, takich jak partnerzy i sojusznicy.

Subsydiarność

Subsydiarność to zasada, zgodnie z którą decyzje powinny być podejmowane na najniższym możliwym poziomie, a inni interesariusze znajdujący się na wyższych poziomach wkraczają tylko wtedy, gdy jest to konieczne^[1].

Ruch Wikimedia

"Ruch Wikimedia" odnosi się do ogółu osób, grup i organizacji, które wspierają i uczestniczą w witrynach i projektach Wikimedia. Obejmuje on wszystkich tych, którzy działają zgodnie z polityką, zasadami i wartościami Ruchu^[2].

Projekty Wikimedia

W ruchu Wikimedia istnieje szereg projektów wiedzy (np. Wikipedia, Wikisłownik, Wikiwersytet i inne). Lokalne lub indywidualne projekty Wikimedia są przede wszystkim wersjami językowymi projektu wiedzy (np. angielska Wikipedia, turecki Wikisłownik). Niektóre projekty Wikimedia są wielojęzyczne i nie mają określonych wersji językowych (np. Wikidane, Wikimedia Commons). Istnieją również projekty, które działają jako infrastruktura dla społeczności Wikimedia, takie jak Meta wiki i wiki MediaWiki.

Uwagi

↑ Patrz również definicję subsydiarności i samozarządzania w dokumencie Zasad Strategii Ruchu.
↑ Della Porta & Diani {2006) zauważają, że ruchy społeczne mają trzy wspólne kryteria: (a) są sieciami nieformalnych interakcji między wieloma osobami, grupami i / lub organizacjami; (b) są zaangażowane w konflikty / zmiany polityczne lub kulturowe; oraz (c) funkcjonują w oparciu o wspólną tożsamość zbiorową. Ruchy nie mają sztywnych granic, ponieważ różne ruchy mają tendencję do dopasowywania się jeden do drugiego.

[1] Patrz również definicję subsydiarności i samozarządzania w dokumencie Zasad Strategii Ruchu.

[2] Della Porta & Diani {2006) zauważają, że ruchy społeczne mają trzy wspólne kryteria: (a) są sieciami nieformalnych interakcji między wieloma osobami, grupami i / lub organizacjami; (b) są zaangażowane w konflikty / zmiany polityczne lub kulturowe; oraz (c) funkcjonują w oparciu o wspólną tożsamość zbiorową. Ruchy nie mają sztywnych granic, ponieważ różne ruchy mają tendencję do dopasowywania się jeden do drugiego.

[1]

[2]