Wikimedia Blog/Drafts/Introducing Wikipedia to Activists in Indigenous Languages of Colombia

PUBLISHED AUG 6 2015

Title ideas edit

  • Introducing Wikipedia to Digital Activists of Indigenous Languages of Colombia
  • How Wikipedia can help preserve the indigenous languages of Colombia
  • Using Wikipedia to preserve indigenous languages of Colombia
Español
  • Cómo Wikipedia puede ayudar a preservar las lenguas indígenas de Colombia
  • Presentando Wikipedia a activistas digitales en lenguas indígenas de Colombia
Esperanto
  • Kiel Vikipedio povas helpi konservi la indiĝenajn lingvojn de Kolombio
  • Prezentante Vikipedion al digitalaj aktivuloj de indiĝenaj lingvoj de Kolombio

Summary edit

A brief, one-paragraph summary of the post's content, about 20-80 words. On the blog, this will be shown in the chronological list of posts or in the featured post carousel on top, next to a "Read more" link.

  • Wikimedistas de Colombia joined forces with 15 digital activists to discuss the use of Wikipedia as a way to revitalize and preserve indigenous languages of Colombia.
Español
  • Wikimedistas de Colombia aunó fuerzas con 15 activistas digitales para discutir el uso de Wikipedia como una manera de revitalizar y preservar las lenguas indígenas de Colombia
Esperanto
  • Vikimediistoj de Kolombio unuiĝis streboj kun 15 digitalaj aktivuloj por pridiskuti la uzon de Vikipedio kiel maniero refortigi kaj konservi indiĝenajn lingvojn de Kolombio.

Body edit

 
The group of the participants. Photo by Diego F. Gómez, freely licensed under CC-BY-SA 4.0.

The User Group Wikimedistas de Colombia gathered this past June in Bogotá, Colombia, to begin discussions on the ways Wikipedia can be used to document and share endangered indigenous languages in the country. Indigenous language speakers came from all over Colombia to share their experiences, knowledge, and resources to help.

Colombia is a multicultural country where at least 65 indigenous languages are still spoken, besides two creoles (palenquero and raizal) and romaní. The problem we face is that indigenous languages are only considered official languages in their respective territories of the country. If an indigenous speaker wants to pursue education outside of their native region, they more often than not have to head into the cities, where Spanish will be the official language. Furthermore, media, internet technologies, and most other forms of communication take place in Spanish, meaning native indigenous language speakers use their native tongue less and less. In fact, some indigenous groups have only a select few native language speakers remaining.

With the issue only growing, gatherings of indigenous language speakers have become quite common in Colombia as a way to find solutions to keeping these languages alive. The Wikimedistas de Colombia, however, brought something new into the conversation. This marks the first indigenous language gathering in which digital activism and new technological tools are being introduced as a way to preserve these languages.

Recognized as an official user group in June 2014, the Wikimedistas de Colombia, banded together with 15 digital activists of indigenous languages and a chapter member from Wikimedia Venezuela to participate in a talk and workshop over the course of two days. The chapter member from Venezuela served to bridge the gap between the countries, serving as a native speaker of Wayuu (a language shared between Colombian and Venezuela) and one of the editors at the Wayuu Wikipedia Incubator. The event was organized by several institutions dedicated to improving digital resources and preserving Latin American culture, including Global Voices, the Caro and Cuervo Institute, Muysccubun, and Hivos.

The first talk was led by me, Sahaquiel9102, and introduced Wikipedia, the movement, and the current work done by Wikipedians in the area. I also proposed a few ideas on how to use Wikipedia's structure and capacity to curate, share, and preserve knowledge in indigenous languages.

All attendees were also asked to contribute to the talk and a workshop during the two-day meeting. Participants brainstormed a few potential impacts Wikipedia could have on the indigenous languages of Colombia, including the use of the site as a way to help younger generations of indigenous language speakers access articles and media in their own languages. This would help bridge the gap between indigenous languages and education, where Spanish dominates the classroom as the spoken language.

 
Left to right: Frank Ballesteros (Baiji) and Juan Sebastian Quintero (Sahaquiel9102) from Wikimedistas de Colombia, and Leonardi Fernández (Leonfd1992) from Wikimedia Venezuela. Photo by Sahaquiel9102, freely licensed under CC BY-SA 4.0

During the workshop, attendees were encouraged to begin thinking about ways to put this idea into action, the Incubator being the principal solution offered. (The Incubator is where potential Wikimedia project wikis can be developed, arranged, and tested before being launched). A demonstration featured two projects that have now been developed in the Incubator: The Wayuu and the Nasa Yuwe Wikipedias. The workshop aimed to give a basic tutorial on how to edit Wikipedia using the wiki-code and the Visual Editor, upload photos and media to Commons, and illustrated how the use of open licensing helps to keep knowledge free for everybody to use.

Digital activists and Wikimedians alike were encouraged to continue adding to the Wayuu and the Nasa Yuwe incubator projects and keep brainstorming more ideas for future collaboration. Another meeting is planned for next year to keep these conversations going.

Wikimedistas de Colombia plans to be a part of the next meeting, and we look forward to building new relationships with other individuals who might be interested in using Wikipedia to preserve languages and cultural heritage of Colombia.

Here is the list of participants:

Name Place Language
Abel Antonio Santos Arara, Leticia Ticuna
Aurelio Mavisoy Chindoy Sibundoy, Putumayo Kamëntsá
Deiver Edisson Canticus Guanga Nulpe Medio, Ricaurte, Nariño Awa
Duvan Calambas Almendra Cajibio, Kurak Chak, Cauca Namtrik
Ever Kuiru Naforo Puerto Milán, La Chorrera, Amazonas Mɨnɨka
Hilda Tandioy Chindoy Sibundoy, Putumayo Kamëntsá
Ignacio Manuel Epinayu Pushaina Uribia, La Guajira Wayuunaiki
Jhon Alexander Delgado Santiago, Putumayo Inga
José Adán Pame Díaz Tumbichucue, Inza, Cauca Nasa Yuwe
Juan Ernesto Perdomo Campo Pitayó, Cauca Nasa Yuwe
Karmen Ramírez Boscán - Wayuunaiki
Laura Tattiana Areizas Serna La Chorrera, Amazonas Mɨnɨka
Leonardi Fernández Zulia, Venezuela Wayuunaiki
Remedios Uriana Maicao, Guajira Wayuunaiki
Yeraldin Cristina Domico Tamanis Ciudad Bolívar, Hermeregildo, Chakiama Emberá-Chamí

Juan Sebastian Quintero Santacruz (User:Sahaquiel9102)

Wikimedistas de Colombia

Español edit

El grupo de usuarios Wikimedistas de Colombia se reunió el pasado junio en Bogotá, Colombia, para comenzar a plantear discusiones sobre las maneras en que Wikipedia puede ser usada para documentar y visualizar las lenguas indígenas en peligro del país. Hablantes nativos de idiomas indígenas asistieron desde todas partes del país para compartir sus experiencias, conocimiento y recursos para contribuir.

Colombia es un país multicultural donde por lo menos 65 lenguas indígenas aún son habladas, además de dos lenguas criollas (palenquero y sanadresano), y romaní. El problema que afrontamos es que los idiomas indígenas son considerados oficiales únicamente en sus respectivos territorios. Si un hablante indígena desea continuar su educación fuera de su región nativa, lo más común es que lo haga en las ciudades, donde es español es el idioma oficial. Por otra parte, los medios de comunicación, el acceso a Internet, la tecnología, y la mayoría de otras formas de comunicación ocurren en español, lo que resulta en que los hablantes nativos hablen sus lenguas cada vez menos. De hecho, algunos grupos indígenas en la actualidad solo tienen una pequeña cantidad de hablantes nativos..

Con el problema únicamente incrementándose, las reuniones de hablantes nativos se han hecho comunes en Colombia como una manera de encontrar soluciones para mantener vivos estos idiomas. Wikimedistas de Colombia, sin embargo, aporta algo nuevo a la conversación. Esta es el primer encuentro de hablantes nativos en el cual el activismo digital y las herramientas de las nuevas tecnologías son presentadas como una manera de preservar estas lenguas.

Reconocido como un grupo de usuario oficialmente en junio de 2014, Wikimedistas de Colombia, se reunió con 15 activistas digitales en lenguas indígenas y un miembro del capítulo Wikimedia Venezuela para participar en una presentación y un taller en el transcurso de dos días. El miembro del capítulo de Venezuela sirvió para cerrar la brecha entre ambos países, participando como un hablante nativo de Wayú (un idioma compartido por Colombia y Venezuela) y uno de los editores en la Wikipedia en wayú en la incubadora. El evento fue organizado por varias instituciones dedicadas a promover recursos digitales y preservar la cultura latinoamericana, entre ellos Global Voices, el Instituto Caro y Cuervo, Muysccubun y Hivos.

La primera charla fue guiada por mi, Sahaquiel9102, y presentó Wikipedia, el movimiento, y el trabajo actual hecho por wikipedistas en la zona. Propuse también algunas ideas de cómo usar la estructura y la capacidad de Wikipedia para conservar, visualizar y preservar conocimiento en lenguas indígenas.

Todos los participante fuero convidados a contribuir en la charla y en el taller durante el encuentro de dos días de duración. Los participante realizaron una lluvia de ideas sobre algunos impactos potenciales que Wikipedia podría tener en las lenguas autóctonas de Colombia, incluyendo el uso de la página como una manera de ayudar a las generaciones más jóvenes de hablantes para acceder a artículos y recursos en sus propios idiomas. Esto podría ayudar a acortar la brecha de las lenguas indígenas en educación, donde el español domina en las aulas como el idioma hablado.

Durante el taller, se animó a los asistentes a pensar sobre maneras de poner las ideas en acción, la Incubadora fue la principal solución ofrecida. (La Incubadora es el lugar donde potenciales proyectos Wikimedia pueden ser desarrollados, organizados y probados antes de ser publicados). Una demostración contó con dos proyectos que ahora se desarrollan en la Incubadora: Las Wikipedias en Wayú y Nasa Yuwe. El taller se centró en dar un tuorial básico de cómo editar Wikipedia usando el código wiki y el Editor Visual, subir fotos y multimedia a Commons, e ilustrar cómo el uso de licencias abiertas ayudan a mantener el conocimiento libre para el uso de todos.

Se animó a los activistas digitales y wikimedistas por igual a continuar redactando a los proyectos en Wayú y Nasa Yuwe en la Incubadora y aportar más ideas para futuras colaboraciones. Otro encuentro es planeado para el año próximo para mantener las conversaciones en marcha.

Wikimedistas de Colombia planea ser parte del próximo encuentro, y buscamos continuar creando relaciones con otros individuos interesados en usar Wikipedia para preservar el patrimonio lingüístico y cultural de Colombia.

A continuación la lista de participantes:

Nombre Lugar Idioma
Abel Antonio Santos Arara, Leticia Ticuna
Aurelio Mavisoy Chindoy Sibundoy, Putumayo Kamëntsá
Deiver Edisson Canticus Guanga Nulpe Medio, Ricaurte, Nariño Awa
Duvan Calambas Almendra Cajibio, Kurak Chak, Cauca Namtrik
Ever Kuiru Naforo Puerto Milán, La Chorrera, Amazonas Mɨnɨka
Hilda Tandioy Chindoy Sibundoy, Putumayo Kamëntsá
Ignacio Manuel Epinayu Pushaina Uribia, La Guajira Wayuunaiki
Jhon Alexander Delgado Santiago, Putumayo Inga
José Adán Pame Díaz Tumbichucue, Inza, Cauca Nasa Yuwe
Juan Ernesto Perdomo Campo Pitayó, Cauca Nasa Yuwe
Karmen Ramírez Boscán - Wayuunaiki
Laura Tattiana Areizas Serna La Chorrera, Amazonas Mɨnɨka
Leonardi Fernández Zulia, Venezuela Wayuunaiki
Remedios Uriana Maicao, Guajira Wayuunaiki
Yeraldin Cristina Domico Tamanis Ciudad Bolívar, Hermeregildo, Chakiama Emberá-Chamí

Juan Sebastian Quintero Santacruz (Usuario:Sahaquiel9102)

Wikimedistas de Colombia

Esperanto edit

La uzanto-grupo Wikimedistas de Colombia renkontiĝis pasintjunie en Bogoto, Kolombio, por ekpridiskuti la manierojn en kiu Vikipedio povas esti uzata por dokumenti kaj vidigi endanĝerajn indiĝenajn lingvojn en la lando. Parolantoj de indiĝenaj lingvoj venis el la tuta Kolombio por kundividi iliajn spertojn, konojn kaj rimedojn por helpi.

Colombia estas plurkultura lando kie kiel minimume 65 indiĝenaj lingvoj estas ankoraŭ parolataj, krom du kreoloj (palenkero kaj sanandresano) kaj cigana. La problemo alfrontata temas pri tio ke indiĝenaj lingvoj estas konsiderataj oficialaj nur en ties teritorioj en la lando. Se parolanto de indiĝena lingvo volas daŭrigi sian edukadon ekster sia devena regiono, ĝi devas iri en la urbojn, kie la hispana estas la oficiala lingvo. Aldone, amaskomunikiloj, Interreto, teĥnologioj, kaj la plejparto de la komunikiloj uzas la hispanan, rezultante en tio je la parolantoj de indiĝenaj lingvoj uzu malpli kaj malpli siajn denaskajn lingvojn. Fakte, kelkaj indiĝenaj popoloj havas nur malmultajn denaskaj parolantojn.

Pro la nur pligrandiĝanta problemo, renkontiĝoj de indiĝenligvaj parolantoj oftiĝis en Kolombio kiel maniero trovi solvojn por teni la lingvojn vivaj. Wikimedistas de Colombia (Vikimediistoj de Kolombio), tamen, alportis ion novan en la konversacion. Tiu ĉi estas la unua renkontiĝoj en kiu digitala aktivismo kaj novaj teĥnologiloj estas prezentataj kiel maniero konservi tiujn lingvojn.

Agnoskita kiel oficiala uzanto-grupo en junio 2014, Wikimedistas de Colombia, kuniĝis kun 15 digitalaj aktivuloj de indiĝenaj lingvoj kaj unu membro de la ĉapitro Wikimedia Venezuela por partopreni prelegon kaj atelieron dum la daŭro de du tagoj. La membro de la Venezuela ĉapitro utilis kiel ponto inter ambaŭ landoj, partoprenante kiel denaska parolantoj de la Vajua (lingvo parolata en Kolombio kaj Venezuelo) kaj unu el la redaktantoj de la Kovila Vajua Vikipedio. La evento estis organizata de pluraj institucioj dediĉitaj al disvolviĝo de digitalaj rimedoj kaj korservado de la latinamerika kulturo : Global Voices, la Instituto Caro kaj Cuervo, Muysccubun kaj Hivos.

La unua prelego estis gvidata fare de mi, Sahaquiel9102, kaj prezentis Vikipedion, la movadon, kaj la nunan laboron de Vikipediistoj en la areo. Mi proponis ankaŭ kelkajn ideojn pri kiel uzi la strukturon kaj kapaciton de Vikipedio por konservi, vidigi kaj konigi konon en indiĝenaj lingvoj.

Ni petis al ĉiuj la ĉeestintoj kontribui al la prelegon kaj la atelieron dum la dutaga renkontiĝo. La partoprenantoj faris ideopluvon pri kelkaj eblaj influoj kiujn Vikipedio povus havi en la indiĝenajn lingvojn de Kolombio, inkluzive la uzon de la retejo kiel maniero helpi la plejjunajn indiĝenlingvajn parolantojn aliri artikolojn kaj aŭdvidaĵojn en siaj propraj lingvoj. Tio ĉi povus helpi malgrandigi la breĉon inter indiĝenaj lingvoj kaj edukado, kie la hispana regas la klasĉambron kiel parolata lingvo..

Dum la ateliero, la partoprenantoj estis kuraĝigitaj ekpensi pri manieroj agigi la ideojn, la Kovilo estis la ĉefa solvo proponita. (La Kovilo estas kiel la eblaj vikimediaj vikiaj projektoj estas disvolvataj, organizataj, kaj provataj antaŭ ol lanĉi ilin). Du el la nunaj disvolviĝantaj projektoj en la Kovilo estis montrataj: La Vajua kaj Nasaa Vikipedioj. La ateliero celis doni bazan lernilon pri kiel redakti Vikipedion uzante viki-kodon kaj la VidRedaktilon, alŝuti dosierojn en la Komunejon, kaj ilustri pri kiel la uzo de malfermaj permesiloj helpas teni la konon libera por ĉies uzo.

Digitalaj aktivuloj kaj Vikimediistoj ankaŭ estis kuraĝigitaj daŭrigi la aldonadon al la Vajua kaj Nasaa kovilaj projektoj kaj daŭre idei estontajn kunlaboradojn. Alia renkontiĝo planatas venontjare por teni la konversaciojn funkciante.

Wikimedistas de Colombia planas partopreni la venontan renkontiĝon, kaj ni celas krei novajn rilatojn kun aliaj individuoj interesataj pri uzi Vikipedion por konservi lingvojn kaj kulturan heredaĵon de Kolombio.

Jen la listo de partoprenintoj:

Nomo Loko Lingvo
Abel Antonio Santos Arara, Leticia Ticuna
Aurelio Mavisoy Chindoy Sibundoy, Putumajo Kamëntsá
Deiver Edisson Canticus Guanga Nulpe Medio, Ricaurte, Nariño Awa
Duvan Calambas Almendra Cajibio, Kurak Chak, Kaŭko Namtrik
Ever Kuiru Naforo Puerto Milán, La Chorrera, Amazono Mɨnɨka
Hilda Tandioy Chindoy Sibundoy, Putumajo Kamëntsá
Ignacio Manuel Epinayu Pushaina Uribia, La Gŭaĥiro Wayuunaiki
Jhon Alexander Delgado Santiago, Putumajo Inga
José Adán Pame Díaz Tumbichucue, Inza, Kaŭko Nasa Yuwe
Juan Ernesto Perdomo Campo Pitayó, Kaŭko Nasa Yuwe
Karmen Ramírez Boscán - Wayuunaiki
Laura Tattiana Areizas Serna La Chorrera, Amazono Mɨnɨka
Leonardi Fernández Zulia, Venezuelo Wayuunaiki
Remedios Uriana Maicao, La Gŭaĥiro Wayuunaiki
Yeraldin Cristina Domico Tamanis Ciudad Bolívar, Hermeregildo, Chakiama Emberá-Chamí

Juan Sebastian Quintero Santacruz (Uzanto:Sahaquiel9102)

Wikimedistas de Colombia

Notes edit

Ideas for social media messages promoting the published post:

Twitter (@wikimedia/@wikipedia):

(Tweet text goes here - max 117 characters)
How #Wikipedia can help preserve the indigenous languages of #Colombia #ActivismoLenguasCo @wikimediaco
|Cómo #Wikipedia puede ayudar a preservar las lenguas indígenas de #Colombia

I advice to mention @wikimediaco, @risingvoices and @CaroyCuervo, also use the hashtag #ActivismoLenguasCo

Facebook/Google+

  • ...

-->