WikiUral/ba
ВикиУрал конкурсы — Уралға бағышланған глобаль ярыш. Конкурстың маҡсаты — әһәмиәтле булған мәҡәләләр яҙыу йәки булғандарын тулыландырыу. Википедияны Урал тауҙары, уларҙың тарихы, Урал тауҙары төбәгенең иҡтисады, мәҙәниәте һәм башҡа даирәләре тураһындағы сифатлы мәҡәләләр менән тулыландырырға саҡырабыҙ.
_En.svg){kind=logo}
Конкурс Уралда йәшәгән һәм оҙайлы ваҡыт Рәсәй фәндәр академияһының Урал бүлегендә эшләгән ғалим-энциклопедист Лев Владимирович Баньковский иҫтәлегенә бағышлана. Конкурсты әҙерләгәндә ғалим төҙөгән Урал энциклопедияһы, Үрге Кама энциклопедияһы һәм башҡа проекттарға ингән хеҙмәттәр, рубрикаторҙар, исемлектәр, һүҙлектәр һәм энциклопедиялар ҡулланылды.
- Time: November 1st, UTC 00:00 to November 30, UTC 23:59, 2020.
- Tools: The Fountain tool.
- Rules: Rules for the contest part are published here. And WikiUral Competition have special rules and nominations.
Урал төшөнсәһенең мәғәнәһе:
Урал (англ. Ural) — Рәсәй һәм Ҡаҙағстандағы географик төбәк, шулай уҡ иҡтисади кластер һәм административ берәмек.
Урал нимәһе менән билдәле?
Тәбиғи сығанаҡтар һаҡлағысы. Таш билбауы — үҙенсәлекле тау иленең, тәбиғи сығанаҡтар һаҡлағысының формалашыуы, ғалимдар фекеренсә, палеозой эраһының иртә дәүеренә ҡарай. Тау теҙеме Көнбайыш-Себер платформаһының Рус тигеҙлеген этеүҙән килеп сыҡҡан. Ҡасандыр эре вулкан массивы ҡалдыҡтары бында ярты миллиард йыл элек ҙур күләмдә магма ағыуын күрһәтә. Геологик процестар нефть ҡалынлыҡтарын ғына түгел, башҡа файҙалы ҡаҙылмалар ятҡылыҡтарын барлыҡҡа килтерә.[1].
Шихандар. Ғилми тикшеренеүҙәрҙә ике тау һырты битләүенең айырмаһы күрһәтелә: бер нисә геологик дәүер эсендә көнбайыш битләү яғынан диңгеҙ шаулап, төбөндә бер нисә километрға тиклем ултырма тоҡомдар төшә. Таш күмер осоро аҙағына диңгеҙ китә. Был ваҡыт иҫтәлеге булып башҡорт шихандары — бороңғо диңгеҙ рифтары ҡалды. Урал тауҙары яйлап үҫеүен дауам итә.[1]
Пермь геология системаһы. Система тарихы билдәле сәйәхәтселәр П. Паллас, П. һәм Н. Рычковтарҙың XVIII быуаттағы экспедицияһынан башлана. Шулай уҡ 1841 йылдың июнендә Уралда инглиз геологы Р. Мурчисондың экспедицияһы эшләй башлай. Унда рус тикшеренеүселәре А. Кейзерлинг һәм Н. Кокшаров та ҡатнаша. Уның һөҙөмтәһе булып донъя кимәлендәге асыш — Пермь геология системаһы танылды. Мурчисондың яңы термин өсөн төп дәлилдәре — 188 ашыу уникаль йәнлек төрҙәрен табыу, мәҫәлән, Уралда һәм Рәсәйҙең Европа өлөшөндә пермь осорондағы ташҡа ҡатҡан кеҫәрткелеләр. 1950-се һәм 60-сы йылдарҙа совет палеонтологы П. Чудинов етәкселегендәге бульдозер ярҙамында таш ҡатламдарын ҡаҙыу ойошторола. Ҡаҙылмалар һөҙөмтәһе барыһын шаҡ ҡатырҙы. Ежовола табылған пермь осороноң ун бер тоҡомонан быға тиклем тик мелозавр билдәле була.[2]
Боронғо металлургия «Ҡалалар иле». 3600—3800 йыл элек үк Көньяҡ Уралда егерменән ашыу ҡаланан торған үҙенсәлекле цивилизация булыуы билдәле, уны Рәсәйҙәге иң боронғо «Ҡалалар иле» тәүҡалаһы тип атайҙар. Ундағы кешеләр металл, гранит, кварц һәм башҡа ҡаты тау тоҡомдарын эшкәртеү ысулдарын белгән.[1]
Тау-завод цивилизацияһы. Файҙалы ҡаҙылмаларҙы уңышлы табыу XVIII—XIX быуаттарҙа Уралда яңы тау-завод цивилизацияһы барлыҡҡа килеүе һәм үҫешенә нигеҙ һала. Уның килеп сығыуын этнограф һәм әҙәбиәт белгесе, профессор П. С. Богословский дәлилләгән. XVIII быуат башынан XIX быуат уртаһына тиклем Уралда үҙенсәлекле идеологик нигеҙле һәм художество биҙәүле 260 ҡала-завод төҙөлгән (был осорҙа Рәсәйҙә төҙөләгән ҡалаларҙың яртыһынан күберәге). XIX быуаттың беренсе сирегендә ҡала-заводтар ансамбль төҙөлөшөнә тиклем үҫә. Урал мәҙәниәтенең мөһим өлөшө булараҡ, ҡала-заводтар донъя фәне, техник һәм художество яғынан бик әһәмиәтле. Ҡала-заводтар булыуы нигеҙендә XVIII быуатта Урал Рәсәйҙең ҙур сәнәғәт төҙөлөшө ере генә түгел, донъяла ла эре металлургия төбәгенә әйләнә.[1]
Урал ҡорамалдары. Күп төрлө урал машиналары донъя машиналар төҙөү маяҡтары була. Мәҫәлән, атлаған экскаватор — драглайн ЭШ 100.100 (уғы 100 м, сүмесе 100 куб), уны журналистар «экскаваторҙар төҙөүҙең өндәү билдәһе» тип атай.[3]
About contacts
- Contacts. Participants are encouraged to provide their e-mail addresses to the organizers. All of the participants are urged to register their e-mails in the Wikimedia project user settings.
- Contact: Nikolai.Litvinov
Wikimedia.RU (User:Niklitov)
Prizes
Prizes for English Wikipedia
For the maximum number and size of new and revised articles (please find Glossary):
-
Russia Silk Headscarve for the 1st place -
20 Books about Birds of the Middle Ural by Vadim Riabitsev
For the 2nd place: the prize looks like a Money stone gift. More description: Money Stone gifts. (Urals Mountain gift. More description: Urals Mountain gifts. Reason for changing the prize: Customs requirements, high probability of damage to the prize in transit.)
For the 3rd place: the prize looks like a Money stone gift. More description: Money Stone gifts.
For participants will receive Perm Regional Museum postcards when they create 4 articles that fulfill the rules (please find Glossary).
Attention: every new 4 articles = one postcard!
Prizes for Asian Month Wikipedias
Prize A: Participants will receive Perm Regional Museum postcards when they create 4 articles that fulfill the rules (in one language Wikipedia, please find Glossary).
Attention: every new 4 articles = one postcard!
Prize B: For the first 20 places (the maximum number of articles on the topics Nature protection of the Urals, naturalists and biologists of the Urals) the prize is the Birds of the Middle Ural Book by mail form EkaterinBird.
Исемлектәр
Glossary may be used for facilitation of the search for the article and templates creation topics:
| WikiUral Glossary General | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Geography
Archeology
Geology, Paleontology, Mineralogy
Botany
Zoology
Nature conservation
Anthropology, Linguistics
History
Metallurgy
Technology
Transport
Roads
Science
Astronomy
Education
Libraries
Literature
Art
Architecture
Culture
|
See also:
Literature
- On Academia.edu
- On issuu.com
- Birds of the Middle Ural Book by Vadim Konstantinovich Riabitsev with CC BY-SA 3.0 license (only images and text)
- Belinsky Regional Electronic Library about Ural Region
- Perm Electronic Library about Ural Region
Submit articles for English Wikipedia
Contributed to the English Wikipedia for WikiUral? Add the template {{WikiUral talk 2020}} to your contributions' talk pages, and submit your contributions through the Fountain tool.
Submit articles for other Wikipedias
WikiUral Team
- Global Jury and Organizing Committee
- Yuliya Glazyrina, Perm Regional Museum
- Sergey Ostrovskyi, Perm Regional Museum
Nina Sadykova, Yekaterinburg History Museum- Vladimir Medeyko (Drbug), Director of Wikimedia RU
- Nikolai Litvinov (Niklitov), Member of Wikimedia RU
Juries may vary by language edition and project and their nicknames are published in corresponding local pages. Experts may be involved: such as employees of other organizations and experienced Wikipedians. Jury members on Wikipedias will also be rewarded with a postcard from the Perm Regional Museum.
- Coordinator
- Engineering Team
- Secretary
- Teresa Sahakian, Perm State University, Faculty of foreign languages and literatures
Conditions for prize delivery
The delivery of prizes by mail is possible if a "physical" mailing address of a winner is provided. The information should be sent to organizers by e-mail nikolai.litvinov
wikimedia.ru not later than in 1 month after winners are announced. Postcards for those who created 4 articles in one language Wikipedia are sent by the Perm Regional Museum. Prizes for the English Wikipedia are sent by the Moiseikin Jewelry House.
3rd WikiUral 2020 Result
- 233 articles about Ural (including 19 non-competition articles)
- 21 Wikipedias (including Russian Wikipedia out of competition)
- 38 participants from all over the world
- 20 Books about Birds of the Middle Ural by Vadim Riabitsev
- 81 Perm Regional Museum postcards
- 3 main prizes by Moiseikin Jewellery House
- Additional prizes: virtual tours of the Perm Regional Museum in English; books, brochures.
- Control of prize delivery with trackers.
Ойоштороусылар
See also
References
- ↑ a b c d Башкортостан. Слияние Европы и Азии. (Bashkortostan. At the Junction of Europe and Asia.) — Уфа: Издательский дом «Башкирская Пресса» (совместно с Правительством Республики Башкортостан), 2015 — С.32-33. (ШОС-БРИКС Уфа 2015).
- ↑ Л. Баньковский, П. Софроницкий. Л. Перескоков (англ. текст) Пермская система. (Perm geological system.) — Пермь: Пермский областной совет всероссийского общества охраны природы, Пермский областной комитет охраны природы, 1991. Международный геологический конгресс «Пермская система земного шара 1991» (Permian system of the world Congress 1991).
- ↑ Уралмашзавод в фактах. Фотоальбом. (Uralmash-UZTM Photoalbum.) — Екатеринбург: издательство ООО «Аристократ», 2013. — 144 с. — ISBN 978-5-7688-1088-7. — 1000 экз.