Wikimedia Hareketi kurumları için çıkar çatışması rehberi

Bir çıkar çatışması (ÇÇ), Wikimedia'nın misyonu'na ilişkin göreviniz ile çatışan bir kişisel veya finansal menfaatiniz söz konusu olduğunda ortaya çıkar. Bir Wikimedia kuruluşuna karşı göreviniz varsa o görev, sizin birincil yükümlülüğünüzdür. Başka bir menfaat sizin, Wikimedia kuruluşunuzun çıkarlarına en uygun şekilde karar verme yeteneğinizi etkilememelidir.

Bu kılavuz çıkar çatışmasına, yani Wikimedia'nın çıkarına en iyi şekilde hareket etme görevinize engel oluşturacak herhangi bir dış ilişkiniz olup olmadığına, bir yönetişim bakış açısıyla odaklanmaktadır. Kılavuz, WMF'nin bakış açısını temsil eder ve hukuki tavsiye niteliğinde değildir. Kapsamlı bir öneri listesi olması amaçlanmamıştır, ancak bir çıkar çatışmasını belirlemede ve yönetmede ilk adımı atmanıza yardımcı olacaktır. Lütfen belirli yargı bölgelerinin farklı veya ek gereksinimleri olabileceğini unutmayın. Kişiselleştirilmiş tavsiyeye ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsanız, lütfen bir avukatla iletişime geçin.

1. Adım: Çatışmayı belirle

Wikimedia Hareketi kaynaklarına ilişkin bir karar almaktaysanız ve kararlarınız kendi kişisel menfaatinizi de etkileyecekse bir çıkar çatışması yaşamanız olasıdır. Wikimedia Hareketi kaynakları; hibeler, personel vakti, burslar, ticari marka lisansları, istihdam fırsatları, seyahat masrafları ve konferans olanakları gibi her türlü mali veya kişisel faydayı içerir. Bununla birlikte, elde edilen menfaatin çok soyut olması veya sizi etkilemeyecek kadar zayıf olması halinde, çıkar çatışması ortaya çıkarmaz.

Kişisel menfaat, birinci derece yakınlarınızın istihdamı ve mülkiyet sahipliği de dahil olmak üzere, başka bir kuruluşla olan istihdam ve mülkiyet sahipliği gibi bir mali veya kişisel ilişkiyi içerir. İlişki ne kadar yakınsa, çıkar çatışması yaratma olasılığı o kadar artar. Aile, iş ortakları ve yakın arkadaşlar gibi yakın ilişkilerin bir çıkar çatışması yaratma olasılığı yüksektir.

Belli başlı çıkar çatışması kategorileri

• Kendi çıkarınızı gözeten fonlama, iş akdi veya istihdam: Bir kuruluştaki konumunuzu, sizin (veya iş ortağınızın veya aile üyenizin) sahip olduğu bir başka kuruluşa fon sağlamak veya normal işe alma sürecinden geçmeden bir arkadaşınıza, iş ortağınıza veya aile üyenize iş vermek üzere kullanamazsınız.

• Usulsüz nüfuz kullanma: Kendi kuruluşunuzun faaliyetlerini etkileme ya da başka bir kişi veya kuruluşun, kendi kuruluşunuzdaki menfaatlerini destekleme karşılığında kişisel bir menfaat (para veya kişisel bir iyilik gibi) kabul edemezsiniz.

• Bilgi veya varlıkların usulsüz kullanımı: Kuruluşta erişim sağladığınız ve başkalarının erişimi olmayan bilgi veya varlıkları kişisel bir menfaat için (para veya kişisel bir iyilik gibi) kullanamazsınız.

• Usulüne aykırı menfaatleri kabul etme: Sizi, onu size veren kişiye karşı yükümlülük altına sokan önemli bir hediyeyi veya iyiliği kabul edemezsiniz.

2. Adım: Çatışmayı yönet

Bir çıkar çatışmasında olmak kendi başına etik-dışı değildir; mesele, etik sorunları gündeme getirebilecek bir çıkar çatışmasını nasıl ele aldığınızdır. Çıkar çatışması sorunlarına hiç de az rastlanmaz ve bu sorunlar, kararların mevcut prosedürleri kullanarak incelenmesiyle genellikle önlenebilir (veya yönetilebilir). Lütfen bir çıkar çatışmasının hukuki yönetimi ile ilgili kendi yargı alanınızda geçerli başka kurallar olabileceğini unutmayın, bu nedenle önemli bir çatışmanız varsa bir avukata danışmalısınız.

Şunları hiçbir zaman unutmayın:

• Olası çıkar çatışmalarını açıkça ortaya koyun. İnsanların çıkar çatışmasının varlığından emin olmadıkları durumlarda olası çatışmaları dile getirmede serbest hissettikleri bir "açık sözlülük kültürü" oluşturmaya çalışın. Açıklamalarınızı kuruluşunuzun yöneticileri için kayda geçirin.

• Bir çıkar çatışmasının mevcut olup olmadığını tartışın. Olası çıkar çatışmasını tartışın ve var olup olmadığına, söz konusu kişinin varlığı veya katılımı olmadan karar verin. Lütfen unutmayın, kurul yine de uygun kararı vermek için, söz konusu kişiden çatışma hakkında bilgi isteyebilir. Hâlâ emin değilseniz, yerel hukuki tavsiye almanızı öneririz.

• İlgili kişiyi karar alma dışında bırakın. İlgili kişi oylamaya katılmamalı veya karar üzerinde başka bir etkide bulunmamalıdır. Bazı durumlarda, çatıştıkları konularda oylama sırasında odayı terk etmeleri gerekebilir.

• Karar verirken gerekli özeni gösterin. Kuruluş, bir çatışma oluşturmayan alternatifleri araştırmalıdır (mümkünse). Aksi takdirde, kararın kuruluşun menfaatine olup olmadığına ve kuruluş için adil ve makul olup olmadığına karar verin (örneğin, en iyi fiyat mı? Bu kişi iş için en nitelikli aday mı?). Bu karara varmak için kullandığınız süreci ve temeli kaydedin.

Gelecekteki çıkar çatışmalarından kaçınmak için bazı önleyici adımlar atmayı düşünün:

• Çıkar çatışmalarını belirlemek için bir politika uygulayın. WMF Kurulu tarafından uygulanan Olası çıkar çatışmalarına ilişkin yönergeler 'i kullanabilir veya WMF çıkar çatışması politikasına atıfta bulunabilirsiniz. Kullanabileceğiniz diğer bir referans, ABD Federal Düzenlemeler Yasası'nın kamu çalışanları için etik davranış standartları ile ilgili Supbart B kısmıdır.

• Taraflı görünmekten sakınmak üzere bir hediye politikası uygulayın. Personelin ve yönetim kurulu üyelerinin şunlardan hediye, para veya bahşiş kabul etmesini yasaklayın: (1) kuruluştan fayda veya hizmet alan herkes; (2) kuruluşla sözleşme kapsamında bir hizmeti ifa eden veya gerçekleştirmeyi düşünen herhangi bir kişi veya işletme; (3) bir çalışanın eylemlerinden fayda sağlayacak konumda olan herhangi bir kişi.

Diğer kaynaklar

• Diğer çıkar çatışması kılavuzları: Kuzey İrlanda Gönüllü Eylem Konseyi: Çıkar Çatışması Kılavuzu; Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşlar Ulusal Konseyi; Iç Gelir Servisi (IRS).

• Çıkar çatışması konusunda ana kategoriler Kanada Uluslararası İşbirliği Konseyi Örnek Politikasından uyarlanmıştır.

Uygulama Örnekleri

Aşağıdaki örnekler genellikle bir çıkar çatışması potansiyeli oluşturur:

"Hibe Dağıtım Komitesi gibi bir Wikimedia danışma komitesinde yer alan ve kendi chapter'larını etkileyen konularda karar alan Chapter üyeleri"

• Bu örnekte Chapter üyesinin, iki ayrı varlık olan Wikimedia Kurulu ile Chapter'a karşı görevleri arasında olası bir çatışma vardır. Bu durumda komite üyesi, kendi Chapter'ını etkileyebilecek herhangi bir karardan çekilerek olası çatışmayı yönetir.

Chapter görevlilerinin (örn.; Başkan) unvanlarını kişisel bir menfaat için kullanması, örneğin karısının başkanı olduğu kuruma hibe istemek üzere resmî bir chapter epostası göndermesi

• Bu, görevlinin kişisel menfaatleri ile chapter'a karşı görevleri arasında olası bir çıkar çatışmasını yansıtır. Chapter görevlisi chapter yönetimine kişisel menfaatini açıklasa bile o (veya ailesi) herhangi bir kişisel menfaat elde etmemelidir.

Wikimedia Vakfı'nın herhangi bir yönetim kurulu üyesinin işvereni ile bir iş akdi yapmak istemesi.

• Yönetim kurulu üyesinin, kuruldaki rolü ile çatışabilecek bir kişisel çıkarı (işvereninin finansal menfaati) söz konusu. O yüzden, WMF'nin çıkar çatışması politikası gereği, ilgili yönetim kurulu üyesi iş akdi ile ilgili kararlardan çekilmelidir.

"Aşağıdaki örnekler genellikle bir çıkar çatışması durumu yaratmaz."

Yönetim kurulu üyelerinin, kendilerinin kuruldaki pozisyonlarını etkileyebilecek prosedürle ilgili konularda karar alması (örneğin kuruldaki koltuk sayısını değiştirmek veya yönetim kurulu görevlilerini seçmek )

• Yönetim kurulu üyelerinin, kuruluştaki kendi pozisyonlarına bazı etkileri görülebilecek olsa bile, kuruluşun genel yapısını etkileyecek kararları oylaması zorunludur. Yönetim kurulu üyelerinin kendi kişisel menfaatlerine göre değil, kurumun çıkarına hareket etmeleri gerekmektedir ancak bu kararlardan çekilmeleri gerekmez.

"Tek bir kuruluş içindeki komitelerin birlikte çalışması."

• Bir kuruluşun personeli ve komiteleri arasındaki iletişim, sırf komitenin ya da çalışanın odaklanma gereği yüzünden herhangi bir çıkar çatışmasına meydan vermez. WMF personeli ve komitelerin aynı misyona hizmet etmesi, WMF Yönetim Kurulu'na rapor vermeleri gerekir ve çıkarları çatışmaz.

"Bir tanıdığı ya da sıradan bir arkadaşı etkileyen kararlar."

• Eğer ilişki genel bir tanışıklığın ötesinde değilse ve değerli mal alışverişi veya vaat verilmesi söz konusu değilse, karardan çekilmek normalde zorunlu değildir. Önceden tanışıklığımız olan kimselerle çalışmak olsa olsa güçlü bir ağın varlığını gösterir ve hareketimiz için olumlu bir şeydir.