Ọ̀rànmíyàn
Ọ̀rànmíyàn, tí a tún mọ̀ sí Ọranyan, jẹ́ Ọba Yorùbá kan láti Ìlú Ile-Ife, àti olùdásílẹ̀ ìjọba Ọ̀yọ́.[1] Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé òun ni àbíkẹ́yìn nínú àwọn ìran Odùduwà, ó di olórí àrólé Odùduwà nígbà tí ó padà wá gba ìtẹ́ bàbá bàbá rẹ̀. [2]
Gẹ́gẹ́ bí ìtàn Yorùbá ṣe sọ, ó dá Ọyọ̀ sílẹ̀ gẹ́gẹ́ bí Aláàfín àkọ́kọ́ ní ọdún 1300 lẹ́yìn tí ó ti kúrò ní Benin níbi tí wọ́n ti fi jẹ ọba àkọ́kọ́ ti Benin.[3] Lẹ́yìn ikú Ọba Ọ̀rànmíyàn, ẹbí rẹ̀ ni wọ́n sọ pé wọ́n gbé òkúta ìrántí tí a mọ̀ sí Ọ̀pá Oranmiyan ní ibi tí bàbá àgbà wọn kú. Òpó òkúta yìí ga tó mítà márùn-ún ó lé márùn-ún, ó sì fi nǹkan bí mítà méjì ní gígùn ní ìsàlẹ̀.
Láàkókò ìjì líle kan ní ọdún 1884 bí mítà 1.2 ni ó yá kúrò ní òkè rẹ̀ àti pé ó ti ṣubú ní ìgbà méjì tí wọ́n sì tún gbé e sókè ní ìgbà kọ̀ọ̀kan. Lọ́wọ́lọ́wọ́ ó dúró ní igbó kan ní Mòpà, Ilé-Ifẹ̀. Àyẹ̀wò tí wọ́n ṣe nípa ohun tí wọ́n ń pè ní radiocarbon fi hàn pé ọgọ́rọ̀ọ̀rún ọdún ṣáájú ìgbà tí ìjọba Odùduwà bẹ̀rẹ̀ ni wọ́n ti gbé òkúta ọba yìí kọ́.
Àwọn Ìtọ́kasí
edit- ↑ "Journal of the Historical Society of Nigeria" 9 (3–4). Historical Society of Nigeria (University of California). 1978.
- ↑ Ogumefu, M. I (1929). "The Staff of Oranyan". Yoruba Legends. Internet Sacred Text Archive. p. 46. Retrieved 2007-01-21.
- ↑ G. T. Stride; Caroline Ifeka (1971). Peoples and empires of West Africa: West Africa in history, 1000-1800. Africana Pub. Corp (University of Michigan). p. 309. ISBN 9780841900691.